Fógra

Ceardlann Logainmneacha 2024: Glaoch, clárú, eolas »

2024-03-28

Logainm an lae

Fáilte

Fáilte go Bunachar Logainmneacha na hÉireann, arna fhorbairt ag Gaois, Fiontar & Scoil na Gaeilge (DCU) i bpáirt leis an mBrainse Logainmneacha (An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán). Tuilleadh eolais »

Téama faoi thrácht

An Cháisc Cnoc na Cásca/Knocknacaska “the hill of Easter” (féach logainm.ie #24263)

Dáta: 25/03/2024

Níl ach an t-aon sampla deimhnitheach amháin den Nollaig mar eilimint in ainmneacha bailte fearainn, mar atá Buaile na Nollag/Boleynanollag “the boley, cattle-fold of Christmas” (#21027) i gContae na Gaillimhe. Tá tagairtí d’fhéile na Cásca, ámh, i bhfad níos coitianta. Ar aon dul le Buaile na Nollag/Boleynanollag tá samplaí den logainm Buaile na Cásca “the boley, cattle-fold of Easter” agus é béarlaithe mar Boolanacausk (#7433) i gContae an Chláir agus leathaistrithe mar Easterfield (#20989) i gContae na Gaillimhe. Is é is dóichí ná gur thagair a leithéid seo de logainm d’áit a mbeadh an talamh ullamh do na ba a chur ar féarach ann (.i. ar buailteachas) timpeall na Cásca gach bliain. Díol spéise, áfach, gur talamh ard atá faoi thagairt i bhformhór na n-ainmneacha bailte fearainn eile ina bhfuil an Cháisc le fáil mar eilimint, m.sh. Cnoc na Cásca/Knocknacaska “the hill of Easter” (#24263) i gContae Chiarraí; Cornacask/Corr na Cásca “the round hill of Easter” (#20472) i gContae na Gaillimhe, a bhfuil idir bhéarlú agus leathaistriúchán ina ainm oifigiúil Béarla fada Easterfield or Cornacask; Droim Cásca/Drumcask “the ridge of Easter” (#4026) i gContae an Chabháin; agus Mullach na Cásca/Mullanacask “the summit of Easter” (#40582) i gContae Mhuineacháin. Is dócha go dtagraíonn na logainmneacha seo don nós a bhí ag na Gaeil tionól a ghairm ar bharr cnoic. Go deimhin, sin é an bhrí a thugtar le fios sa mhíniú seo a leanas a scríobh Seán Ó Donnabháin in Ainmleabhar Paróiste na Suirbhéireachta Ordanáis faoin logainm Cnoc na Cásca, Contae Chiarraí, thuasluaite: ‘hill of Easter (meetings here)’. Faoin logainm Mullach na Cásca i gContae Mhuineacháin, freisin, scríobh an Donnabhánach ‘some ceremonies here Easter Sunday’. Níl sé chomh soiléir céanna, ámh, cén bhrí atá le fáscadh as an logainm Coill na Cásca/Kilnacask “the wood of Easter” (#48861) i gContae Thiobraid Árann. (Conchubhar Ó Crualaoich & Aindí Mac Giolla Chomhghaill)

Breis téamaí