BROWSE
townland
Áth na Croise
genitive: Áth na Croise
(Irish)
Aghnacross
(English)

Glossary

English ford
crois, cros
English cross; crossroads

Explanatory note

  • Gaeilge

    the ford of the cross

    Is deacair áth “ford” a aithint thar achadh “field” uaireanta i gceantar mar seo ina bhfuaimnítí -th deiridh i bhfocail aonsiollacha mar a bheadh -ch /x/. Tá trasnán thar an Abhainn Bheag anseo, taobh le suíomh eaglasta (.i. Díseart Gailine) a raibh crois suaithinseach le fáil ann — is é is dóichí ná gur áth “ford” atá sa treis san ainm. D’fhéadfadh sé gur áthán “little ford” atá le feiscint sna hiontrálacha gaolmhara 1607 ‘Athanacrosse’, 1633 ‘Athanecrostie’, 1633 ‘Athancrosse’, 1633 ‘Athanacrosse’, más foirmeacha cruinne in aon chor iad. Cf. 1805 ‘Aghanacross’ ar léarscáil Cahill.

    Is í an láthair eaglasta seo Díseart Gailine a thug ainm don pharóiste. Tá cur síos ar na fothracha, agus ar an gcrois a thug ainm don áth, san Fhardal Seandálaíochta (féach www.archaeology.ie).

Centrepoint

52.8877, -7.26835latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Historical references

1607
Athanacrosse
Inq. Lag. Leathanach: 1 J I
1611
Aghnecrosse, Dizertgalline otherwise
CPR Leathanach: 199
1633
Athanacrosse
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
1633
Athancrosse
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
1633
Athanecrostie
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
1659
Aghnacross
Cen. Leathanach: 499
1660c
Aghnacrosse
BSD (La) Leathanach: 102
1754
Aghnecrosse
CGn. Leathanach: 170.166.113606
1805
Aghanacross
Cahill (La)
1838
Aughnacross
BS:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghnecross
Bar. Cons.:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aughnacross
Cramer, J. T.:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghanacross
Cahill Co. Map:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghnecross
HCSV:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aughinacross
French, Rev.:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aughnacross
Johnston, G.:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aughnacross
Edge, J.:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghnacross
GJP:AL Leathanach: LA024,3
1838
Athanacrosse
Ecc. Annals:AL Leathanach: LA024,3
1838
Achadh na croise, 'field of the cross'
OD:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghnecrosse, Aghnacrosse
Inq. C I:AL Leathanach: LA024,3
1838
Aghnacross
OC:AL Leathanach: LA024,3
2006
ɑknaˈkrɑs
Áit.

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm