Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Hierarchy
county
barony
civil parish
Explanatory note
- Gaeilge
the ford of the cross
Is deacair áth “ford” a aithint thar achadh “field” uaireanta i gceantar mar seo ina bhfuaimnítí -th deiridh i bhfocail aonsiollacha mar a bheadh -ch /x/. Tá trasnán thar an Abhainn Bheag anseo, taobh le suíomh eaglasta (.i. Díseart Gailine) a raibh crois suaithinseach le fáil ann — is é is dóichí ná gur áth “ford” atá sa treis san ainm. D’fhéadfadh sé gur áthán “little ford” atá le feiscint sna hiontrálacha gaolmhara 1607 ‘Athanacrosse’, 1633 ‘Athanecrostie’, 1633 ‘Athancrosse’, 1633 ‘Athanacrosse’, más foirmeacha cruinne in aon chor iad. Cf. 1805 ‘Aghanacross’ ar léarscáil Cahill.
Is í an láthair eaglasta seo Díseart Gailine a thug ainm don pharóiste. Tá cur síos ar na fothracha, agus ar an gcrois a thug ainm don áth, san Fhardal Seandálaíochta (féach www.archaeology.ie).
Centrepoint
Historical references
1607 |
Athanacrosse
|
Inq. Lag. Leathanach: 1 J I
|
1611 |
Aghnecrosse, Dizertgalline otherwise
|
CPR Leathanach: 199
|
1633 |
Athanacrosse
|
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
|
1633 |
Athancrosse
|
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
|
1633 |
Athanecrostie
|
Inq. Lag. Leathanach: 16 C I
|
1659 |
Aghnacross
|
Cen. Leathanach: 499
|
1660c |
Aghnacrosse
|
BSD (La) Leathanach: 102
|
1754 |
Aghnecrosse
|
CGn. Leathanach: 170.166.113606
|
1805 |
Aghanacross
|
|
1838 |
Aughnacross
|
BS:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghnecross
|
Bar. Cons.:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aughnacross
|
Cramer, J. T.:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghanacross
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghnecross
|
HCSV:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aughinacross
|
French, Rev.:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aughnacross
|
Johnston, G.:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aughnacross
|
Edge, J.:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghnacross
|
GJP:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Athanacrosse
|
Ecc. Annals:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Achadh na croise, 'field of the cross'
|
OD:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghnecrosse, Aghnacrosse
|
Inq. C I:AL Leathanach: LA024,3
|
1838 |
Aghnacross
|
OC:AL Leathanach: LA024,3
|
2006 |
ɑknaˈkrɑs
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/27971.aspxOpen data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML