the cross

Níl brí an logainm seo cinnte.

Dar leis an gCorragánach fuair an áit seo ainm ó ghné shuaithinseach sa chré i bpáirc darb ainm ‘Cross-field’ .i. dhá logán éadoimhne ag rith trasna a chéile i ndéanamh croise. Soláthraíonn sé grianghraf a bhfuil aibhsiú déanta ar an gcrois seo aige agus tugann blúire béaloidis a théann siar go dtí aimsir Chainnigh féin (History and Antiquities of the Diocese of Ossory II 48–50). Ach iarsmaí ní bhfuair lucht tiomsaithe an Fhardail Seandálaíochta: féach ‘cross-shaped depression … Not located’ (www.archaeology.ie).

Tá an baile fearainn seo suite le hais mhainistir Achadh Bhó agus bf Fearann na mBráthar (#28031). Mar sin, murar féidir mórán iontaoibh a thabhairt leis an traidisiún áitiúil a luann an Corragánach, is dócha go rinne crois tagairt do ghné eaglasta eile. D’úsáidtí crosa chun teorainn tailte eaglasta a mharcáil, cuir i gcás.

Cf. 1608 ‘a cross-cut in the earth, called Crosseretagh’ CPR 113 faoi bf Loch an Cheo (#28493).