BROWSE
townland
Ros Liatháin
genitive: Ros Liatháin
(Irish)
Rossleaghan
(English)

Glossary

English (wooded) height; wood; promontory

Explanatory note

  • Gaeilge

    the wood of Liathán?
    Liathán — ainm pearsanta?

    ‘Talamh ard (coillteach); coill; ceann tíre’ an réimse bríonna atá leis an bhfocal ros. Is minic an bhrí ‘talamh ard (coillteach)’ leis sa taobh seo tíre ach ní foláir nó is coill atá i gceist in ainm an bhaile fearainn bhig leibhéalta seo.

    Tá éiginnteacht ag baint leis an dara heilimint. Is léir go raibh an cáilitheoir déshiollach san ainm Gaeilge sa 16ú agus sa 17ú haois agus gur forbairt dhéanach is cúis le fuaimniú an lae inniu 2005 /rɑsˈliːən/. Dá bharr sin is féidir an t-ainm pearsanta Lián (< * Líoghán < SGh. Lígán, atá le fáil i measc na nOsraíoch in Corpus Genealogiarum Hiberniae 130a28, 130a45) a chur as an áireamh.

    Is dócha gur cheart 1563 ‘Rosselekyns’ a léamh mar ‘Rosselehyns’ agus 1659 ‘Rosslegan, Rosslegar’ mar ‘Rosslehan’. D’fhéadfaí leanúnachas a rianú ansin mar seo a leanas: 16ú haois ‘Rossele[h]yn’, ‘Rosseleaghan’ * [ro̤sˈl′iəːhɑːn′] > 17ú haois ‘Rosleachan’ > 18ú haois ‘Rosleaghane’ * [rɑsˈliːhɑˑn] > 19ú haois ‘Rossliaghan’ * [rɑsˈliːhən] > 2005 [rɑsˈliən]. Tá cosúlachtaí idir na foirmeacha stairiúla seo agus an fhianaise do bf Tamhnaigh Liatháin (#34879) i Maigh Eo: 1661 ‘Tawinleaghan’ > 1838 ‘Tawnyloghane’ > 1966 /ˌtoːniˈliɑˑn/.

    Níor mhiste tagairt a dhéanamh don litriú béarlaithe 1564 ‘Owen O’Leghan’ (F 637) (duine ó Bhaile Briotáis (#28286) in oirthuaisceart an chontae a bhí i gceist). Is féidir a mheas gur réadú ar an sloinne Ó Liatháin atá sa litriú seo ‘O’Leghan’. Tá an sloinne Lyons le fáil in Griff. Val. (37 duine), a bhformhór sin i mbarúntachtaí an tSráidbhaile (11) agus Phort Laoise Thoir (11) in oirthear an chontae.

    Féach, áfach, go bhfuil patrún béime difriúil ar an gcáilitheoir in bf Baile Uí Liatháin (#28837) i gCill Abáin in oirthear an chontae .i. 2006 /baliˑleˈhaːn/ — is deacair é seo a mhíniú go sásúil.

Centrepoint

53.0553, -7.31694latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Historical references

1563
Rosselekyns
F Leathanach: 499
1576
Rosseleaghanbege
F Leathanach: 2838
1576
Rosseleaghanmore
F Leathanach: 2838
1655
Roslachan
DS
1659
Rosslegan, Rosslegar
Cen. Leathanach: 497
1660c
Rosleachan
BSD (La) Leathanach: 92
1731
Rosleaghane
CGn. Imleabhar: 68.94.47153
1805
Rossleaghan
Cahill (La)
1838
Rossleaghan
HCSV:AL Leathanach: LA012,24
1838
Ros liathán, 'wood of the grey man'
OD:AL Leathanach: LA012,24
1838
Rossliaghan
pl:AL Leathanach: LA012,24
1838
Rossleaghan
OC:AL Leathanach: LA012,24
1838
Rossleighan
BS:AL Leathanach: LA012,24
1838
Rosleachan
DS Ref.:AL Leathanach: LA012,24
1838
Rossleachan
DS Map:AL Leathanach: LA012,24
2005
rɑsliːn
Áit.
2005
rɑsliːən
Áit.
2005
rɑsˈliːn
Áit.

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm