corner, nook of (the) field

Baile fearainn beag é seo sa lá atá inniu ann (24 acra), ach bhí achar mór i gceist le 1655 ‘Cullaghy’ ar an Down Survey: 337 acra de dhea-thalamh agus 176 acra de choill agus portach a bhí i seilbh Shéamais Mhic Dhónaill. Taispeánann an BSD gur bronnadh 14 acra de ghabháltas sin Mhic Dhónaill ar William Legatt — cf. Legatt’s Lot SO i dtuaisceart bhaile fearainn Coolagh an lae inniu. Slogadh an chuid eile den seanbhaile fearainn isteach in bf Coolnavarnoge and Coolaghy (#28461) agus is léir mar sin gurb ionann bunús do Coolaghy agus don logainm seo idir chamáin .i. Coolagh.

Is ann don logainm bf Na Cúlacha (#28468) .i. foirm iolra de cúil “corner, nook”, sa bharúntacht theorantach Tigh na hInse. (Tá fianaise Ghaeilge againn dó sin .i. 1595 ‘na gCulach’ [gin. iol.].) Ach mar gheall ar an bpátrún béime san fhuaimniú áitiúil 2005 /kuːˈlahiˑ/ (#28461), arb ionann é agus (#28599) ó bhunús, is dócha gur fearr Cúil Achaidh “corner, nook of (the) field” anseo.

Baintear úsáid as an idirdhealaitheoir beag toisc go maireann an bunainm sa logainm eile úd (#28461).

Ainmneacha stairiúla:

1. Buaile na mBodach “the boley, summer milking-place of the low-bred persons” ainm eile atá le sonrú i gcuid den fhianaise.