Baile Bhuirne/Ballyvourney

OpenStreetMap OSI Gaeilge OSI Béarla OSI Digital Globe BRABHSÁIL

Ordlathas

paróiste dlíionad daonra

Baile Bhuirne

ginideach: Bhaile Bhuirne

ainm deimhnithe (Cad é seo?)

(Gaeilge)

Ballyvourney

(Béarla)

Ceannlitreacha

Gluais

baile

Béarla townland, town, homestead

Ordlathas

contae

Corcaigh/Cork

barúntacht

Múscraí Thiar/Muskerry West

Nóta mínithe

Gaeilge

Roghnaíodh an litriú Baile Bhuirne ar na cúiseanna seo leanas, de réir dealraimh, nuair a socraíodh ainm oifigiúil Gaeilge an bhaile os cionn leathcheád bliain ó shin:
Bairnech ainm stairiúil na háite. ‘i mBairniuch’ (tabharthach) atá sa Leabhar Laighneach cuir i gcás. Faoi thosach an 14ú haois bhí* -u-* á scriobh sa siolla tosaigh in ionad -a- i gcáipéise Laidne, leithéid* Burnagh* (bliain 1302c), Burneach (1492). Ní foláir nó bhí an guta aiceanta ardaithe sa chaint um an dtaca sin. Tá baile le feiscint sa logainm ón 16ú haois amach, Ballyburney (1545) m.sh. Dob fhéidir foirmeacha mar é a mhíniú ar dhá shlí, (a) gur forbairt atá ann ó Baile Bhuirnigh.i. ginideach Buirneach réamhráite i ndiaidh Baile agus go ndearna Baile Bhuirne de sa chaint, nó neachtar acu, (b) gur foirm ghinidigh den fhocal gaolmhar boireann is ea é, i ndiaidh baile. (Cuir Buirne i gcóimheas le Ceann Boirne an Chláir, ginideach boireann.) Baile Bóirne a scriobh An Dubhaltach Mac Firbhisigh i lár an 17ú haois pé scéal é agus baile Muirne atá in Annála Ríochta Éireann (bl. 1602). Féach go bhfuil idir –b- agus -m- scríofa i leagan trascríofa seo an logainm ón mbliain 1621, Ballyburny alias Ballymorney. Tháinig ann do na leaganacha scríofa úd dar thús -m- i ndiaidh baile mar seo: cailleadh an difríocht stairiúil a bhí idir na consainbh agus mh i dtosach focal sa Nua-Ghaeilge (taobh amuigh den Bhairdne), rud a chiallaigh nach mbeadh puinn difríochta idir Bhuirne (an leagan stairiúil) agus Mhuirne sa chaint. Is eárd a thaispeánann an litriú Baile Mhuirne dúinn gur imigh brí bhunaidh an dara focal ó aithint toisc gur thit bh- agus* -mh-* le chéile. B’fhéidir go ndeachaigh an t-ainm baineann Muirne i bhfeidhm ar an mhíthuiscint chomh maith. Usáidtear an litriú Baile Mhúirne go háitiúil freisin. Ach má tá Mhúirne le síneadh fada ceadaithe, nár cheart Ceann Bóirne a scríobh chomh maith céanna, mar aon le ‘mo mhúirnín’, fóirne (iolra foireann) srl.? Baile Bhuirne an litriú is dilse don ainm bunaidh agus is é is fearr a léiríonn an bhrí.

Lárphointe

51.9317, -9.16719domhanleithead, domhanfhad

Eangach na hÉireann (le litir)

Á ríomh...

Eangach na hÉireann (gan litir)

Á ríomh...

Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)

Á ríomh...

Tagairtí stairiúla

830c	Bairnigh	FOeng. Leathanach: 72.11 Félire Oengusso Céli Dé: The Martyrology of Oengus the Culdee Bliain: 1200C, Bliain foilsithe: 1905, Údar: W. Stokes, Áit foilsithe: London, Foilsitheoir: Henry Bradshaw Society
c1160	i mBairniuch Gobnat i mBairniuch i cocrích Muscraigi Mittini 7 Eoganacht Locha Lein CGSH #665.2	LL Leathanach: 353 a 31 An Leabhar Laighneach: The Book of Leinster I-VI (ed. Best. Bergin. O'Brien. O'Sullivan. 1954-83) Bliain: 1160C
1301	Burnagh	Pap. Tax. Leathanach: 316 [Papal Taxation], 'Ecclesiastical Taxation of Ireland', CDI V (1886, Londain), 202-323 Bliain: 1302-6
1364	Burnagh	PRC Leathanach: 60, Imleabhar: III The Pipe Roll of Cloyne (ed. Caulfield. O'Riordan & Coleman. 1918) Bliain: 1350C
1492	Burneagh	Ann. Cloyn. Leathanach: 20.63 Obligationes pro Annates Diocesis Cloynensis (ed. Buckley), Archiv. Hib. 24-30
1492	Burneach	CPL Leathanach: 442, Imleabhar: XV Calendar of Papal Letters (= Calendar of Papal Registers, Papal Letters, A.D. 1198-1498 , I-XVI, ed. Bliss, Twemlow, Haren & Fuller 1893-1986) Bliain: 1198-1498
1545	Ballyburney	F Leathanach: 461 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1577	Ballyworny	F Leathanach: 3083 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1577	Balyburney	F Leathanach: 3121 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1578	Balliwornie	F Leathanach: 3539 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1579	Ballevourney	F Leathanach: 3539 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1584	Ballevorny	F Leathanach: 4467 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1589	Ballivourny	F Leathanach: 5330 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1591	Ballyvorny	Cl. Par. Rec. CCR Leathanach: 51, Imleabhar: II Clerical and Parochial Records of Cork Cloyne and Ross, I-III. (ed. W.M. Brady, Dublin 1863-4)
1591	Ballyworney	F Leathanach: 5609 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1601	Balllivornie	F Leathanach: 6467 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1602	baile Muirne	ARÉ Leathanach: 6.2312 Annála Ríoghachta Éireann. Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters I-VII, ed. J. O'Donovan (an 2ú heagrán, 1856). BÁC Bliain: 300–1636, Nóta eolais: , Údar: John O'Donovan
1603	Ballyvuerny	F Leathanach: 6763 Calendar to Fiants of reign of Henry VIII. 1510-47...of Queen Elizabeth. 1558-1603'. In RDK (1875-90) Nóta eolais: Tagraítear d'uimhir ailt (ó am go chéile, nuair a théann an t-alt thar bhreis agus leathanach amháin, tagraítear d'alt agus do leathanach) / Reference to article number (occasionally, when the article extends over more than one page, the article and page number are given)., Áit foilsithe: London, Bliain foilsithe: 1875-90
1614	Balliworne	CPR Leathanach: 320 Calendar of Patent Rolls of James I Bliain: 1603–23, Pubref: BÁC, 1966, Teideal iomlán: Irish Patent Rolls of James I: Facsimile of the Irish Record Commission's Calendar prepared prior to 1830
1615	Ballyvourney als Barnagh	Cl. Par. Rec. CCR Leathanach: 51, Imleabhar: II Clerical and Parochial Records of Cork Cloyne and Ross, I-III. (ed. W.M. Brady, Dublin 1863-4)
1615	Ballivourney alias Burnagh	RVis. (CCR) Leathanach: 206 'The Royal Visitation of Cork. Cloyne. Ross and the College of Youghal' (ed. M.A. Murphy. Archivium Hiberncum II - Cloyne pp. 190-206: 1913) Bliain: 1615
1621	Ballyburny alias Ballymorney	CPR Leathanach: 515 Calendar of Patent Rolls of James I Bliain: 1603–23, Pubref: BÁC, 1966, Teideal iomlán: Irish Patent Rolls of James I: Facsimile of the Irish Record Commission's Calendar prepared prior to 1830
1625	Ballyvoorny	Inq.(Co) Leathanach: 44, Imleabhar: III Inquisitions, Co. Cork (lámhscríbhinn in RIA) Imleabhair I-VII Nóta: Tagraítear d'imleabhar agus do leathanach / Reference to volume and page, Áit: RIA
1636	i mBaile Muirne	FNÉ Leathanach: 46 Felire na Naomh nErennach/Martyrology of Donegal (1630) (ed. J. O'Donovan, R.H. Todd, W. Reeves). Bliain foilsithe: 1864, Áit foilsithe: Dublin, Údar: J. O'Donovan, R.H. Todd, W. Reeves
1641-7	Ballyborney	Outlaws Leathanach: 334 List of Outlaws, 1641-1647 in Analecta Hib., no. 23 (1966).
1645	Burneach	ASH Leathanach: 315 Acta Sanctorum Hiberniae (Colgan, 1645) Bliain: 1645
1650	Baile bóirne (Fir.)	Onom. Goed. Leathanach: 721 Onomasticon Goedelicum locorum et tribuum Hiberniae et Scotiae (ed. Hogan. 1910)
1655	Ballyworney	DS Down Survey (Barony Maps - Hiberniae Regnum, 1654, cóipeanna a rinne an tSuirbhéireacht Ordanáis ó na bunchóipeanna i bPáras, 1908) Bliain foilsithe: 1655-7
1656	Ballyvoorny	CS VI Leathanach: 323 Civil Survey VI. County of Waterford. (Edited by Robert C. Simington, 1942) Bliain: 1654
1660c	Ballyworny	BSD (Co) Leathanach: 84 Books of Survey and Distribution, Co. Cork Áit: Leabharlann Náisiúnta, Bliain: 1660c, Áit foilsithe: London
1669	Ballyvorny	ASE Leathanach: 217 Abstracts of Grants of Lands..under the Acts of Settlement and Explanation, A.D.1666-1684 (Appendix to Fifteenth Annual Report from the Commissioners of Public Records of Ireland, 45-280; 1825) Bliain: 1666-84
1731	Ballyvorney	State Pop. Leathanach: 120 Report on the State of Popery in Ireland in 1731, Archiv.Hib.2 (1913), 108-56
1750	B.vourny	Smith Map Co Map of County Cork in Smith, History of Cork Bliain foilsithe: 1750
1770c	Baile Bhúirne	Barántas Leathanach: 133.41 Ó Fiannachta, P. (Eag., 1978), An Barántas. Má Nuad: An Sagart. Bliain: 1803
1774	a mBaile Bhuirne	Barántas Leathanach: 115.32 Ó Fiannachta, P. (Eag., 1978), An Barántas. Má Nuad: An Sagart. Bliain: 1803
1780c	Baile Mhuirne	Ó Míocháin Leathanach: 55 Tomás Ó Míocháin : Filíocht; eag. D. Ó Muirithe (1988) Foilsitheoir: An Clóchomhar, Eagarthóir: Diarmaid Ó Muirithe, Bliain: 1988, Áit foilsithe: Baile Átha Cliath
1786	Ballyvourney	Mon. Hib. Leathanach: 57 Monasticon Hibernicum (M. Archdall, 1786)
1802	Baile Bhuirne	RIA Uimhir thagartha (LN): 23 N 32, Leathanach: 13 Royal Irish Academy (Acadamh Ríoga na hÉireann). Is in éineacht le huimhir lámhscríbhinne de chuid an Acadaimh a úsáidtear an nod seo de ghnáth. Bliain: 1400-1900
1827	Ballyvoorney	TAB Tithe Composition (Applotment) Book (imleabhair lámhscríofa ó c. 1830 atá ar coimeád sa Chartlann Náisiúnta) Bliain: 1824–40, Nóta: Go minic, tugtar ainm an pharóiste, nó eolas eile i gcolún na nótaí.
1841	Ballyvourney	BS:AL Boundary Surveyor c. 1830 as AL / Ordnance Survey Parish Namebooks. Bliain: 1830
1841	Ballevourney	Dep.:AL Depositions, foinse in AL / source in Ordnance Survey Parish Namebooks.
1841	Ballyvournine	Dep.:AL Depositions, foinse in AL / source in Ordnance Survey Parish Namebooks.
1841	Ballyvourny	Dep.:AL Depositions, foinse in AL / source in Ordnance Survey Parish Namebooks.
1841	Ballyvoorney	Inq. C I:AL Inquisition de chuid aimsir Charles I in AL Bliain: 1830/1840idí
1841	baile mughdhorna, Mourney's town	OD:AL O'Donovan (leagan Gaeilge de logainm nó nóta agus é scríofa le dúch; John O’Donovan / Seán Ó Donnabháin a scríobh de ghnáth), ex AL. A note or an Irish form of a placename in the Ordnance Survey Parish Namebooks, usually written by John O'Donovan. Bliain: 1830-40, Bliain: 1835, Bliain: 1838
1841	baile bhóirne	pl OD:AL Leagan Gaeilge a scríobh Seán Ó Donnabháin i bpeann luaidhe in AL/Irish form written by John O'Donovan in pencil in AL
1969	Baile Bhuirne	Bailte Poist Leathanach: 71 Ainmneacha Gaeilge na mBailte Poist (1969). (Osclaíodh roinnt oifigí poist tar éis fhoilsiú an liosta údarásaigh seo agus ina gcás siúd sa bhfianaise tugtar an bhliain chuí, an fhoirm Ghaeilge agus cuirtear * leis an bhfoinse mar seo: Bailte Poist) Bliain: 1969

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.