BROWSE
townland
Camaire
genitive: Chamaire
non-validated name (What is this?)
(Irish)
Camira Glebe
(English)

Glossary

English hollow, coomb

Explanatory note

  • Gaeilge

    Ní cinnte bunús an ainm seo agus is réiteach fuaime a mholtar thuas.

    Is ar éigean is féidir an défhoghar /əi/ i bhfuaimniú an lae inniu 2005 /kaˈməirə/ a léamh ar na foirmeacha luatha (murab ionann is bf An tOidhre (#28316) i gCluain Eidhneach, mar shampla). Tá na deontaisí ó Lúnasa 1622, Nollaig 1622, 1627 agus 1639 go léir gaolmhar lena chéile (‘Camore’), ach ní thagann na foirmeacha neamhspleácha eile 1629 ‘Camery’, 1655 ‘Camorie’ Down Survey (= BSD = Hib. Del.), 1662 ‘Cammory’ ná 1725 ‘Camore’ le foghraíocht an lae inniu ach oiread. Ní bheadh sé réasúnta a mheas go bhfuil siad seo go léir lochtach.

    Is amhlaidh atá leanúnachas le fáil sna foirmeacha stairiúla seo 1622–1725 ‘Camore’, ‘Camery’, ‘Camorie’, ‘Cammory’ ach a chur i gcás go raibh an bhéim ar an gcéad siolla ó cheart. Is féidir an malartú -e-/-o- sa dara siolla a thuiscint ansin mar réaduithe ar ghuta gan bhéim, agus * /~ˈkɑmərə/ a léamh — faoi mar a bheadh béarlú á dhéanamh ar * cam(a)ra na Gaeilge, nó nuair is dócha go bhfuil an litriú -re, -ry ag cur r-caol in iúl, * camaire.

    Bheadh dealramh le camdhoire * /ˈkɑmɣir′ɪ/ “crooked (oak-)grove” mar bhunús dá leithéid i measc na ndoire-ainmneacha eile sa cheantar seo ó thaobh céille de. Féach an camas beag sa sruthán teorann mar a bhfuil an choill bheag timpeall ar Glebe House SO in iarthar an bhaile fearainn — áit a bhfuil crainnte léirithe ar léarscáil SO 6″ agus áit atá faoi chrainn fós; tá sé léirithe mar thalamh den dara haicme ar léarscáil DS (cf. ‘arable and pasture … wood and bog(g)’ i ndeontais 1627–1639). Cf. teorainn chuartha thuaidh an bhaile fearainn féin.

    Níl aon sampla eile againn den charn -mdh- sa chontae seo agus ní fios mar sin an mbeifí ag súil leis an bhfoghar /ɣ/ a dhul i léig faoin 17ú haois. Féach, áfach, 1950c /ˈkɑmverʹə/ ag beirt Gaeilgeoirí in bf Camdhoire (#18963) in oirthear na Gaillimhe ( LASID I — fuaim idir /v/ is /w/ is brí le /v/ anseo) agus an litriú 1834 ‘Comwerragh’ (#36477) i Maigh Eo (cf. 1937 ‘Camber’ < bf Gort na Camdharach (#30169) i Liatroim). Ba cheart a lua go bhfuil leithéidí Camgerry níos comónta san fhianaise bhéarlaithe do na hainmneacha sin, ach mar sin féin is rímhaith a d’oirfeadh * /ˈkɑmwərʹə/ < camdhoire do na foirmeacha béarlaithe de chuid an 17ú haois. Tabhair faoi deara go n-oirfeadh comhfhocal ar nós * camoireadh “crooked tilled land” go maith le 1622 ‘Camore’, 1629 ‘Camery’, srl.; cf. ainm an bhaile fearainn teorantaigh bf An tOireadh (#28476) (1607 ‘the Nerye’, 1622 ‘Nerrie’, ‘Nerry’).

    Ach cloítear anseo leis an réiteach fuaime * Camaire de bharr na héiginnteachta seo (cf. leithéidí Liataire (< liath+ doire), Cronaire (< cru(i)nn+ doire), srl., www.logainm.ie).

    Mar le fuaimniú an lae inniu de, dhealródh sé gurbh é * /~ˈkɑmərə/ fuaimniú béarlaithe an ainm i dtús an 18ú haois fós agus gurb in a bhí i gceist leis an litriú débhríoch 1778 ‘Camira’ an chéad lá. Féach gur mór an difear idir an éagsúlacht foirmeacha sa 17ú haois agus a dhaingne is a chloítear leis an litriú seo ‘Camira’ as 1778 amach. Tá an chuma air gur glacadh leis an bhfoirm seo mar a bheadh ainm bréagchlasaiceach ar theach mór, agus gur tháinig athrú ar an mbéim dá réir. D’fhéadfadh cur amach a bheith ag an uasalaicme ar ainm ar nós ‘Camīrus or Camīra, a town of Rhodes’ Bibliotheca Classica (1792) (.i. Kameiros, baile dúchais an fhile Peisander sa 7ú haois BC), nó fiú ‘Lady Camira Belville’ san urscéal Rose-Mount Castle (1798), a bhí suite in Éirinn.

    Maidir le 1838 ‘Cam-eighre’ an Donnabhánaigh, is dócha gurbh é logainm a bhí ar intinn aige an logainm stairiúil 1241 ‘Caimeirghi [gin.]’ Annála Uladh = ‘Camergi [gin.]’ Annála Conn., láthair chatha in iarthar Chúige Uladh (cf. Ó Murchadha, Ainm VI 7 agus Williams, ITS LI 268; Caméirghe “crooked rise” [.i. Caméirí] an míniú a thugtar in FSÁG III). Ní fhéadfadh a leithéid bheith taobh thiar de na foirmeacha béarlaithe luatha anseo.

Centrepoint

53.1362, -7.37878latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Historical references

1622
Camore
Robert Loftus, 20/08/1622
CPR Leathanach: 552
1622
Camore
Walter Greame, 31/12/1622
CPR Leathanach: 560
1627
Camore (or Camoryn)
[leg. or Camorÿ] Theobald, Lord Brittas, 12/12/1627
O Doyne Ms. Leathanach: 176
1629
Camery
Barnaby Doyne, 22/12/1629
O Doyne Ms. Leathanach: 177
1639
Camery
Barnaby Dun, 13/04/1639
O Doyne Ms. Leathanach: 180
1639
Camore
An chléir, 13/06/1639
O Doyne Ms. Leathanach: 179
1655
Camorie gleab land
DS
1660c
Camorie (Gleabe Land)
BSD (La) Leathanach: 120
1662
Cammory
Barnab' Dunn de Ballynekill [ob 17 nov' 16[.]1] > Car' Dunn de Brittas, 23/08/1662
Inq. Lag. Leathanach: 2 C II
1669
Camore
Dunne Papers Leathanach: 135
1685
Camorie
Hib. Del.
1725
Camore
CGn. Leathanach: 44.290.29264
1778
Camira
T&S Leathanach: 158, 159
1795
Camira
CGn. Leathanach: 489.527.311919
1812
Camira
Leet Imleabhar: I, Leathanach: 123
1819
Camira glebe house
Par. Stat. Imleabhar: III, Leathanach: 332
1819
Camira
"[Derivation] Not obvious."
Par. Stat. Leathanach: 332
1823
Camira
TAB
1838
Cammory
Inq. C II:AL Leathanach: La056,8
1838
Camorie
DS:AL Leathanach: La056,8
1838
Cam-eighre, 'crooked rising'
OD:AL Leathanach: La056,8
1838
Cam-ira
pl:AL Leathanach: La056,8
1838
Cam-eye-ra
pron.:AL Leathanach: La056,8
1838
Camira
OD:AL Leathanach: La056,8
1838
Camira
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La056,8
1838
Cammira Glebe
Drogheda Map 1812:AL Leathanach: La056,8
1838
Carmirah Glebe
BS:AL Leathanach: La056,8
1997
kɛˈməirə
Áit. Cainteoir: C894b1
2005
kaˈməirə
Áit.
2005
kaˈməirə
Áit.

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm