Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Hierarchy
county
barony
civil parish
Explanatory note
- Gaeilge
the lake of the mist
Ainmneacha stairiúla:
Níl fágtha ach smut beag den loch in oirdheisceart an bhaile fearainn a thug ainm don áit, ach léiríonn léarscáil www.epa.ie achar mór de thalamh lochach mórthimpeall air sin, agus cuid de sa bhaile fearainn teorantach bf An Ghráinseach Uachtarach lastoir. Sa bhliain 1608 thagadh teorainn thailte an Phiogóidigh an cnoc anuas ‘to a stone in the middle of Loughchoe’ CPR — tá sé le tuiscint gurb é lár an locha féin atá i gceist ansin. Is é ‘Rathbegg’ < An Ráth Bheag “the small ring-fort” an t-ainm a úsáidtear sna gníomhais ar an talamh taobh thiar den loch an uair úd, ach níl aon tuairisc ar aon imfhálú anseo (www.archaeology.ie).Thuas ar imeall thuaidh an bhaile fearainn tá paiste caol talún ar a dtugtar Site of R.C. Chapel SO 6ʺ. Díol spéise go bhfreagraíonn an suíomh seo do 1608 ‘a cross-cut in the earth, called Crosseretagh’ CPR, de réir dealraimh. Cro(i)s “cross” an t-aicmitheoir is dócha, ach faraor tá cuma thruaillithe ar an gcáilitheoir (leg. ‘Crosserevagh’ < An Chrois Riabhach (?) “the grey, spindled cross”, b’fhéidir — ní dócha gurb é an Réitigh atá ann ar aon nós). Ní léir cé acu an comhtharlúint é seo nó ar chrois í a mharcáil láthair thionóil aifrinn nó teorainn tailte eaglasta. Cf. an cur síos ag an gCorragánach in History and Antiquities of the Diocese of Ossory II 48–50 ar an ngné suntasach ‘Kenny’s Cross’ sa ‘Cross-field’ i bparóiste Achadh Bhó .i. dhá logán éadoimhne gearrtha sa chré ag rith trasna a chéile i ndéanamh croise (bf An Chrois #28029).
Cf. cn Crois Uí Dhuibh/Croshy Duff (#1419165) ar theorainn thiar theas an pharóiste.
Centrepoint
Historical references
1593 |
Rathbege
Edw. Fitz Henry
|
F Leathanach: 5824
|
1607 |
Rathbegg & Rahinhoylley
|
Inq. Lag. Leathanach: 1 J I
|
1608 |
Rathbegg
|
CPR Leathanach: 112
|
1608 |
Loughchoe
|
CPR Leathanach: 113a
|
1654-6 |
Rathbegg ... Loghakoe
|
CS X Leathanach: 21
|
1659 |
Loughacoe
|
Cen. Leathanach: 497
|
1660c |
Loghacheo, Rathbegg &
|
BSD (La) Leathanach: 97
|
1660c |
Rathbegg & Loghacheo
|
BSD (La) Leathanach: 97
|
1805 |
Loghahoe
|
|
1838 |
Lougheyho
|
BS:AL Leathanach: E019,1,14
|
1838 |
Loghahoe
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: E019,1,14
|
1838 |
Loch a' cheo, 'lake of the fog or mist'
|
OD:AL Leathanach: E019,1,14
|
1838 |
Loughakeo
|
OD:AL Leathanach: E019,1,14
|
2006 |
lɑkiˑˈhoːˈpond
(Well known)
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28493.aspxOpen data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML