BROWSE
historical name
Droim Dhá Choileán
genitive: Dhroim Dhá Choileán
historical name (What is this?)
(Irish)
Drumawhellan
historical name (What is this?)
(English)

Glossary

droim, drom
English ridge
, dhá
English two

Explanatory note

  • Gaeilge

    ridge of (the) two pups, cubs?

    Cnoc íseal fada é seo a bhfuil beann ar gach ceann de. Cuir an t-ainm i gcomparáid é le hainmneacha eile den déantús céanna a thagraíonn do bheanna dúbailte nó do chnoic dhébheannacha, m.sh. bf Droim Dhá Chon/Drumacon (#5037) (Mu 20), Sliabh Dhá Chon = bbf Dog Big agus Dog Little (#60363) (FM). Eachtra coitianta go leor i scéalaíocht na hÉireann is ea seanchailleach a dhéanamh cnoic de dhá ainmhí, m.sh. dhá chú Fhinn mhic Cumhaill i gcás Shliabh Dhá Chon thuasluaite i bhFear Manach (féach Bréifne 1981, http://www.placenamesni.org/resultdetails.php?entry=7522).

    Maidir leis na foirmeacha béarlaithe in wh-, cf. ainmneacha eile in Oirthear Uladh, m.sh. bf Baile Uí Choileáin > Ballywholan (#63244) (TE 65) agus bf, id, par Gleann an Choire > Glenwhirry (#61394) (Ao 39). Féach leis Ó Searcaigh, Foghraidheacht Ghaedhilge an Tuaiscirt: “§183. Tá claonadh i Muineachán ar [w] a chur i ndiaidh [k] roimh [ï], m.sh. kwïl′an (kwïl′ən) coileán, kwïɴ′ag cuinneog.”

    Is cosúil gurb ionann an cnoc seo agus ‘Druim dha Chuiléin’ a luaitear in Genealogical History of the O’Reillys §42 (leg. Chuilén .i. Choileán?). Déantar trácht ansiúd ar na Caochaigh .i. sliocht Néill Uí Raghallaigh (‘An Caoch’), arb astu ainm na barúntachta Clann Chaoich (ceantar na mbailte Searcóg, Coill an Chollaigh, agus Dún an Rí). Míníonn údar an ghinealaigh conas mar a chaill na Caochaigh a gcuid tailte i dtuaisceart na barúntachta sin:

    Méud fós an gheana ar chleamhnas Gall tug orra gluasacht go huachtar na barúntacht & do chaill an chuid íochtarach dóibh ... as é cead duine tainic do dhéanamh gabhaltais ’san ccuid íochtaraigh Conchubhar mc Seain an Einigh do rinne daingneach a nDruim dha Chuiléin. Do chongbhadh fós gealltaighe cíosa o mhaórthuibh Ádhaimh mc Cuuladh [Caochach], cona uime sin marbhthar Conchabhar re cloinn Ádhaimh.

    (ibid., lch. 70; Seán an Oinigh †1460, féach Annála Ríocht Éireann)

    Paróiste Inis Caoin an lae inniu .i. an chuid sin den bharúntacht atá teorannach le Contae na Mí ar an taobh thoir de shléibhte na Táchairte agus Lochán Leagha, atá i gceist leis an bhfocal ‘uachtar [.i. deisceart] na barúntacht[a]’ anseo. Díol suime, i bhfianaise a bhfuil ráite anseo faoi na Caochaigh, gur le paróiste Inis Caoin amháin a bhaineann na tagairtí don sloinne Mac an Chaoich i gClann Chaoich i gcáipéisí rialtais de chuid an 16ú haois (m.sh. Fiants (Eilíse) 4908, 5792).

  • English

    ridge of (the) two pups, cubs

    [further information in Irish note]

Centrepoint

53.9726, -6.90644latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Historical references

1609
dromcullin
MEC Leathanach: 4.21
1612
Dromcullen
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1622
Dromculan
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1629
Dromcullen is knowne by the name of Drommawhollan
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1638
Dromcallen al' Dromawholan
Inq. Ult. Leathanach: 17 Car. II
1657
Dromoghelan
LN Leathanach: D 6956
1685
Dromoglan
LN Leathanach: D 6957
1703c
a nDruim dha Chuiléin
Gen. Hist. O'Reilly Alt: 42
1752
Dromoghelan
LN Leathanach: D 6958
1920c
Drumawhellan
Anglo-Celt Údar: An Scoláire Bocht, Leathanach: Scoláire Bocht

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm