BRABHSÁIL

Ordlathas

contae

barúntacht

paróiste dlí

baile fearainn

ainm stairiúil

ainm stairiúil
Droim Dhá Choileán
ginideach: Dhroim Dhá Choileán
ainm stairiúil (Cad é seo?)
(Gaeilge)
Drumawhellan
ainm stairiúil (Cad é seo?)
(Béarla)

Gluais

droim, drom
Béarla ridge
, dhá
Béarla two

Ordlathas

contae

barúntacht

paróiste dlí

baile fearainn

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    ridge of (the) two pups, cubs?

    Cnoc íseal fada é seo a bhfuil beann ar gach ceann de. Cuir an t-ainm i gcomparáid é le hainmneacha eile den déantús céanna a thagraíonn do bheanna dúbailte nó do chnoic dhébheannacha, m.sh. bf Droim Dhá Chon/Drumacon (#5037) (Mu 20), Sliabh Dhá Chon = bbf Dog Big agus Dog Little (#60363) (FM). Eachtra coitianta go leor i scéalaíocht na hÉireann is ea seanchailleach a dhéanamh cnoic de dhá ainmhí, m.sh. dhá chú Fhinn mhic Cumhaill i gcás Shliabh Dhá Chon thuasluaite i bhFear Manach (féach Bréifne 1981, http://www.placenamesni.org/resultdetails.php?entry=7522).

    Maidir leis na foirmeacha béarlaithe in wh-, cf. ainmneacha eile in Oirthear Uladh, m.sh. bf Baile Uí Choileáin > Ballywholan (#63244) (TE 65) agus bf, id, par Gleann an Choire > Glenwhirry (#61394) (Ao 39). Féach leis Ó Searcaigh, Foghraidheacht Ghaedhilge an Tuaiscirt: “§183. Tá claonadh i Muineachán ar [w] a chur i ndiaidh [k] roimh [ï], m.sh. kwïl′an (kwïl′ən) coileán, kwïɴ′ag cuinneog.”

    Is cosúil gurb ionann an cnoc seo agus ‘Druim dha Chuiléin’ a luaitear in Genealogical History of the O’Reillys §42 (leg. Chuilén .i. Choileán?). Déantar trácht ansiúd ar na Caochaigh .i. sliocht Néill Uí Raghallaigh (‘An Caoch’), arb astu ainm na barúntachta Clann Chaoich (ceantar na mbailte Searcóg, Coill an Chollaigh, agus Dún an Rí). Míníonn údar an ghinealaigh conas mar a chaill na Caochaigh a gcuid tailte i dtuaisceart na barúntachta sin:

    Méud fós an gheana ar chleamhnas Gall tug orra gluasacht go huachtar na barúntacht & do chaill an chuid íochtarach dóibh ... as é cead duine tainic do dhéanamh gabhaltais ’san ccuid íochtaraigh Conchubhar mc Seain an Einigh do rinne daingneach a nDruim dha Chuiléin. Do chongbhadh fós gealltaighe cíosa o mhaórthuibh Ádhaimh mc Cuuladh [Caochach], cona uime sin marbhthar Conchabhar re cloinn Ádhaimh.

    (ibid., lch. 70; Seán an Oinigh †1460, féach Annála Ríocht Éireann)

    Paróiste Inis Caoin an lae inniu .i. an chuid sin den bharúntacht atá teorannach le Contae na Mí ar an taobh thoir de shléibhte na Táchairte agus Lochán Leagha, atá i gceist leis an bhfocal ‘uachtar [.i. deisceart] na barúntacht[a]’ anseo. Díol suime, i bhfianaise a bhfuil ráite anseo faoi na Caochaigh, gur le paróiste Inis Caoin amháin a bhaineann na tagairtí don sloinne Mac an Chaoich i gClann Chaoich i gcáipéisí rialtais de chuid an 16ú haois (m.sh. Fiants (Eilíse) 4908, 5792).

  • English

    ridge of (the) two pups, cubs

    [further information in Irish note]

Lárphointe

53.9726, -6.90644domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Tagairtí stairiúla

1609
dromcullin
MEC Leathanach: 4.21
1612
Dromcullen
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1622
Dromculan
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1629
Dromcullen is knowne by the name of Drommawhollan
Inq. Ult. Leathanach: 19 Car. I
1638
Dromcallen al' Dromawholan
Inq. Ult. Leathanach: 17 Car. II
1657
Dromoghelan
LN Leathanach: D 6956
1685
Dromoglan
LN Leathanach: D 6957
1703c
a nDruim dha Chuiléin
Gen. Hist. O'Reilly Alt: 42
1752
Dromoghelan
LN Leathanach: D 6958
1920c
Drumawhellan
Anglo-Celt Údar: An Scoláire Bocht, Leathanach: Scoláire Bocht

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm