Hierarchy
county
barony
island or archipelago, civil parish
townland
subunits
Hierarchy
county
barony
island or archipelago, civil parish
Explanatory note
- Gaeilge
Eoghanacht — ainm treabhchais
Tagraíonn Eoghanacht don bhaile fearainn féin agus don chnuasbhaile atá suite sa chuid thuaidh de, in aice leis an láthair eaglasta darb ainm Na Seacht dTeampaill.
Ríshliocht ba ea Eoghanachta a raibh an lámh in uachtar acu i gCúige Mumhan sna Luath-Mheánaoiseanna. Is é “sliocht Eoghain” is brí leis an ainm treabhchais seo, agus is ó shinsear darbh ainm Eoghan Mór a shíolraigh siad, de réir na dtráchtanna ginealais.
Foghrúpa de chuid an ríshleachta sin a bhí in Eóganacht Ninussa a raibh tuaisceart an Chláir agus Árainn ina seilbh acu. Tá a rian siúd le feiceáil sa logainm seo Eoghanacht atá suite ar imeall thiar Árann. Tagraítear dóibh mar ‘Eoganacht Ninussa .i. Eóganacht na nÁrand’ (Eoghanacht Árann) agus ‘Eóganacht Ninussa. .i. a Túathmumain’ i Lebor na hUidre (1644 & 1658). Díol spéise chomh maith is ea go luaitear Árainn a bheith fo-roinnte i dtrí thrian in ionchoisne ó 1594: ‘Tren-Moynagh [An Trian Mhuimhneach nó Trian na Muimhneach], Tren-Connaught [Trian Chonnacht], and Tren-Onaght’ [Trian Eoghanachta] (Féach Proceedings of the Royal Irish Academy, Im. 28 (1910), 178). Déanann John Francis Byrne plé ar Eoganacht Ninussa in alt leis in Éigse (9, 1958/61, 18–29). Díol mór suime is ea an fhorbairt chéille sa logainm seo ó ainm ríshleachta go ainm ceantair, baile fearainn agus cnuasbhaile. (JÓG)
Centrepoint
Properties
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/18691.aspxFurther information about this place
People born here
The National Database of Irish-Language Biographies (ainm.ie) contains entries related to the following people:
Folklore
The National Folklore Collection (dúchas.ie) contains material related to this place:
Open data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML