BROWSE
townland
Broimlinn
genitive: Bhroimlinne
(Irish)
Brumlin
(English)

Explanatory note

  • Gaeilge

    Ní léir brí.

    Baile fearainn beag bídeach é bf Brumlin (54 acra), suite taobh theas de dhroim talún (170m–183m) a shíneann ó thuaidh thar theorainn pharóiste i dtreo bf Barretstown, par. Thobar Chaoimhín. Tá gleanntán cluthair ag ceann thuaidh an droma seo (suite sa pharóiste eile), ach níl aon fhianaise a thabharfadh le fios gur thagair an logainm Brumlin don talamh ansiúd riamh. Dá bharr sin is éadóigh linn comhfhocal dar dara heilimint tabh. u. glinn (< gleann), ar nós na logainmneacha coitianta Cromghlinn “bent, curved glen” (> Crumlin, Crimlin, srl.), Leithghlinn “half-glen” (> Leighlin, Lecklin-, srl.).

    Ar ndóigh is minic a tharlaíonn meititéis agus athrú béime timpeall ar na consain /r/, /l/ agus níl sé as an áireamh gur coimriú ar logainm níos faide a thug Brumlin */bᵊrəmᵊlən/. Ní haon chabhair í an fuaimniú áitiúil mar tá an logainm imithe i léig, ná ní ligeann an easpa fianaise stairiúil dúinn aon bhunfhoirm a thuairimiú le húdarás. Ar an bhfianaise mar atá, tá ciall le foirm an Donnabhánaigh mar réiteach fuaime .i. 1837 ‘Bruim-linn ? uncertain … See Bumlin in Roscommon’ OD:AL. Is é an logainm eile atá i gceist aige — cé gur léir nach ionann bunús dó — bf, par Buimlinn (#44399) (RC 29), ar cosúil gur comhfhocal é den déantús boim “bit, fragment” + linn “pool” (féach eDIL s.v. boim(m) agus cf. an míniú in FSÁG s.v. Buimlinn “Speckled pool?”). Féach freisin samplaí de na comhfhocail Camlinn agus Duibhlinn i logainmneacha, as na haidiachtaí cam “crooked”, dubh “black” (www.logainm.ie).

    Más ea ní cinnte cén focal atá i dtús an logainm seo idir chamáin. Tá paistí beaga fliucha sa talamh íseal sa bhaile fearainn seo agus i bf Briencan díreach laistiar (www.osi.ie), ach gan aon rian de thalamh lochach (www.epa.ie). Ní heol dúinn aon samplaí de *Broibhlinn “rush-pool, straw-pool” ná *Boirblinn “rank(?) pool”, ná samplaí den charn /-vl-/, /-bl-/ a bheith srónaithe go /-ml-/ sa bhéarlú. Is é an focal broim “fart” is dóichí atá sa chéad eilimint ach ní heol dúinn aon samplaí de sin ach oiread i logainmneacha — cé gurb ann dó mar eilimint den chomhfhocal broimfhéar “couch-grass” dar ndóigh (cf. eDIL s.v. broimm; cf. bramánta, bromach, bromurradus ibid.). B’fhéidir go mbeadh dealramh éigin leis an gcomhfhocal *broimlinn “erupting (i.e., seasonal) pool” ar mhúnla bf Madhmloch (#45102) (Sl 26), bf Loch an Mhadhma (#118053) (Ao 9), srl. Níl aon fhianaise ar broim a thagairt d’uisce (FGB, Dinn., Corpas, eDIL), cé nach gá gur do ghás amháin a thagródh an focal ó thaobh na sanasaíochta de (cf. McCone, Ériu XXXVI 170).

    Is éadóigh linn gur logainm Béarla atá anseo cé gur ann do broom+land i Sasana (‘[land] in which broom grew [OE brūm]’ A New Dictionary of English Field Names). Cf. 1783 ‘Broomfield’ Taylor, an tigh mór i Mountcashel Demesne, bf Ballymore Eustace West.

    (Is cosúil go bhfuil bunús eile ag an mionainm stairiúil seo a leanas i bf Calverstown, par. Bhaile Dháibhí, bar. na Forraí agus an Réabáin Thoir: 16ú haois: ‘Prompelan’, ‘Prompellan’, ‘Promplin’; 17ú haois: ‘a Well called Frompsland’, ‘Fromplin’, ‘Trompsland well’. Bhí sé suite mar a bhfuil Spring SO 25ʺ, taobh thiar theas d’ardán 120m–130m mar a mbuaileann bf Moortown le bf Halverstown, par. Chill Chuillinn, bar. Chill Chuillinn.)

    Díol spéise, gan amhras, go bhfuil an áit seo suite le hais bf Bréancheann/Briencan, logainm eile a bhfuil a bhunús éiginnte. Tá ardán maol 167m i bf Bréancheann os comhair an droma 183m a bhfuil cuid de i bf Brumlin ach ní cosúil go bhfuil gaol teangeolaíochta idir an dá logainm. B'fhéidir ar a laghad gur ainmneacha dímholta iad araon.

Centrepoint

53.1449, -6.60908latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Historical references

1790
Brumlin
Reg. Bapt.
1828
Brumlin
Longfield: Baronies (CD) 21 F. 35 Leathanach: 21F35(53)
1837
Brumlin
BS:AL Leathanach: 1,7
1837
Bruim-linn?, 'uncertain'
"See Bumlin in Roscommon." [Nóta OD]
OD:AL Leathanach: 1,7
1838
Brumlan
x2
Longfield: Baronies (CD) 21 F. 35 Leathanach: 21F35(52)
2009-2010
(le hais Briencan) Annamh a chloistear.
Áit.

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm