Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Explanatory note
- Gaeilge
the town of Adam
Adam — ainm pearsanta (< Adam na nAngla-Normannach)Is ann do mhalairt de ghaelú ar Adam ina bhfuil an dara siolla fada .i. Adám, ainm atá le fáil i logainmneacha eile sa deisceart — féach bf Baile Mhic Adáim (#24453) i gCiarraí, bbf Baile Adáim (#50408; #50478; #50367) i bPort Láirge. Ach ní dócha gur fianaise ar an bhfoirm sin atá sna tagairtí eisceachtúla 1557 ‘Bally Adame’, 1578 ‘Ballyadame’ anseo (leg. -ms?). Leaganacha gaelaithe iad Adam agus Adám araon den ainm pearsanta a thug na hAngla-Normannaigh isteach, agus ní hionann is Ádhamh ar gaelú luath é ar an ainm bíobalta. (Cf. Seán (< Seaghán) < Jehan na nAngla-Normannach, nach ionann is Eoin < Iohannes an Bhíobla.) Ní léir cén t-údarás atá ag O’Byrne nuair a deir go bhfuair Ballyadams ainm ó ‘Adam O’More’ a thóg caisleán anseo le linn Anraí VII a bheith i réimeas i Sasana (1485–1509) (Hist. Queen’s Co. (1856) 74). Tá cur síos ar an gcaisleán san Fhardal Seandálaíochta (www.archaeology.ie) agus in Laois: History & Society 401–2; cf. Fitzgerald in Journal of Kildare Archaeological and Historical Society VII.
Mionainmneacha ar an léarscáil:
- Sa teampall paróiste in iarthar an bhaile fearainn léirítear Shone Apheeka Bowen’s Tomb SO < Seán an Phíce “John of the pike”, leasainm maslach ag muintir Laoise ar John ap Thomas ap Owen (†c.1570), sinsear an teaghlaigh a fuair tailte anseo sa phlandáil. (Cf. Fitzgerald in Journal of Kildare Archaeological and Historical Society VII 23–27; deir O’Hanlon gurbh é Sir John Bowen (†1644) Seán an Phíce in Hist. Queen’s Co. I 184, ach féach gur thaobhaigh seisean leis na Gaeil i 1641: cf. Teistíochtaí 1641 Laois 56r, 57v, 250r, Cill Dara 328r, etc.)
- Taobh thuaidh den chaisleán tá Tubbernagapple SO 25ʺ (1912 ‘Tober-na-Goppal’ JKAS VII 20) < Tobar na gCapall “the well of the horses”.
Centrepoint
Historical references
1546 |
baile adam
|
ARÉ Imleabhar: V, Leathanach: 1496
|
1549 |
Ballyadam, Ragilbert & Kilmokide
|
Carrigan MS Imleabhar: 46, Leathanach: 66
|
1549 |
Balleckadam
|
F Leathanach: 402
|
1549 |
Baliadam
|
F Leathanach: 403
|
1551 |
Ballyadam
|
F Leathanach: 662
|
1551 |
Ballyadam
|
F Leathanach: 712
|
1557 |
Bally Adame
|
P.R.O.L. Leathanach: 62/1
|
1564c |
ballendem
|
|
1565c |
Balliadams
|
|
1567 |
Ballyadam
|
Inq. Lag. Leathanach: 1 Eliz.
|
1570 |
Ballyadam
|
F Leathanach: 1490
|
1578 |
Ballyadam
|
F Leathanach: 3359
|
1578 |
Ballyadame
|
F Leathanach: 3359
|
1578 |
Ballyadams
|
F Leathanach: 3497
|
1582 |
Balliadams
|
F Leathanach: 3986
|
1594 |
Balliadam
Robert Bowen
|
F Leathanach: 5895
|
1596 |
Adamston
|
F Leathanach: 5995
|
1596 |
Balliadams
|
F Leathanach: 5999
|
1602 |
Ballyadams
|
F Leathanach: 6775
|
1607 |
Balliadam
|
CPR Leathanach: 116
|
1609 |
Adamston
|
CPR Leathanach: 153
|
1614 |
Balleadames
|
CPR Leathanach: 267
|
1622 |
Ballyadam
|
Inq. Lag. Leathanach: 21 J I
|
1623 |
Balleadams
|
Inq. Lag. Leathanach: 24 J I
|
1637 |
Ballyadams
|
Inq. Lag. Leathanach: 21 C I
|
1637 |
Ballyaddams
|
Inq. Lag. Leathanach: 21 C I
|
1642 |
Bally Adam
|
|
1642 |
Bally Adams
|
|
1642 |
Ballyaddames
|
|
1655 |
Balliadams
|
|
1655 |
Ballyadams
|
|
1659 |
Ballyadams (barony)
|
Cen. Leathanach: 501
|
1659 |
Ballyadams
|
Cen. Leathanach: 506
|
1660c |
BallyAddams
|
BSD (La) Leathanach: 108
|
1685 |
Balliadams
|
|
1805 |
Ballyadams
|
|
1838 |
Ballyadams
|
BS:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadams
|
HCons PR:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadams
|
Map 1831 (Kemmis):AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadam
|
Inq. Eliz. I:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadam
|
Inq. J I:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadams
|
Inq. C I:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadams
|
Inq. G III:AL Leathanach: LA009,4
|
1838 |
Ballyadams
|
OD:AL Leathanach: LA009,4
|
1969 |
Ballybrophy – Baile Uí Bhróithe
|
Bailte Poist Leathanach: 43
|
2005 |
Baile Ádhaimh
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28121.aspxFurther information about this place
Folklore
The National Folklore Collection (dúchas.ie) contains material related to this place:
Open data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML