BROWSE
townland
Baile Uí Chuilín Beag
genitive: Bhaile Uí Chuilín Beag
non-validated name (What is this?)
(Irish)
Ballycullenbeg
(English)

Glossary

English townland, town, homestead
beag, big
English small
Ó, Uí

Hierarchy

county

barony

civil parish

Explanatory note

  • Gaeilge

    the town of Ó Cuilín
    Is cosúil gur tháinig an t-idirdhealaitheoir -begg/beag “small” chun solais sa dara leath den 17ú haois ar mhaithe le codarsnacht a dhéanamh le bf Baile Uí Choileáin/Ballykillane (#28456), 8 km soir uaidh seo (bhí par Oireadh san áireamh in par Cúil Bheannchair ar feadh i bhfad). Ach más ea is cosúil nach bhfuil an bunús céanna ag an dá logainm.

    Féach na tagairtí deimhnitheacha seo don logainm idir chamáin i bparóiste Oiridh .i. bf Ballycullenbeg: 1549 ‘Ballycullyn’, 1563 ‘-cowlen’, 1619 ‘-collyne’, 1621 ‘-collon alias -cowlene’, 1637 ‘collin alias -cowlin’. Cuir iadsan i gcomórtas le 1563 ‘Ballecullan’, 1571 ‘-collane’, 1621 ‘cullane’, 1637 ‘-cullan’ le haghaidh bf Ballykillane i bparóiste Chúil Bheannchair (cf. 1838 ‘Ballyquillaan’).

    Is léir nach ionann cáilitheoir sa dá chás. (Tá na ceartúcháin ar na bundeontais in CPR 514 (1621) agus in Inq. Lag. 23 Car. I (1637) an-iontaofa.)

    Is cosúil gur fearr a réiteodh na foirmeacha luatha anseo leis an sloinne Ó Cuilín. Cuir i gcás ‘Huí Chulíne’ (ginealach Ó bhFailghe) Corpus Genealogiarum Hiberniae 122b32 agus ‘Hui Chuilíne’ (Laighin) ibid. 121a45; cf. Baile Uí Chuilín “the town of Ó Cuilín”, logainm atá le fáil in oirthear Thiobraid Árann (#48413). D’fhéadfaí Baile (an) C(h)úilín “town of (the) little nook, corner” a mheas ach níl dóthain fianaise ann don ghuta fada sa chéad siolla den cháilitheoir (cf. 1601 ‘Ballincowlie’ < bf Baile an Chúilín (#55303) i ndeisceart Chill Mhantáin). Féach freisin 1819 ‘Mountmellick ... anciently called Balla Cuillin, the town in the woods’ Par. Stat. III 315, faoi mar a tuigeadh gur Baile (an) C(h)oillín a bhí ann (tabhair faoi deara nach bhfuil na haistriúcháin chomh holc sa pharóiste áirithe seo agus atá i bparóistí eile in Par. Stat.). Ar aon chuma is léir nach -áin a bhí sa leagan Gaeilge atá in ainm is a bheith á mhíniú.

    Mionainmneacha ar an léarscáil:

    1. Ní heol dúinn aon tagairt stairiúil do Irishtown SO < * An Baile Gaelach.
    2. Derrycappa House SO 25ʺ: 1619 ‘Dirrecappie parcell’ de Ballecollyn’ Inq. Lag. 15 Jac. I, 1621 ‘Derrycappy’ CPR, 1637 ‘Derrycappy’, ‘Derrycappye’ Inq. Lag. 23 Car. I, 1666 ‘Derry Cappy, part of Ballycollenbegg’ ASE 51 < Doire Ceapaí “(oak-)wood of (the) tillage-plot”.

    Ainmneacha stairiúla:

    1. 1549 ‘Shanballymoriert’ CarrMS, 1563 ‘Shanebally-Mortaghe’ F, 1619 ‘Shanballymortagh’ Inq., 1621 ‘Shanballymortaghe’ CPR 514, 1637 ‘Shanballymurtagh’ Inq. < Seanbhaile Uí Mhuircheartaigh (?) “the old town of Ó Muircheartaigh (sloinne)” (cf. 1659 ‘Murty’ i measc phríomhshloinnte na barúntachta, Cen. 503)

    (Ní léir an dtagraíonn Irishtown an lae inniu don logainm stairiúil úd Seanbhaile Uí Mhuircheartaigh; tá Derrycappa House léirithe ar léarscáil SO 25ʺ díreach mar a bhfuil Irishtown marcáilte.)

Centrepoint

53.1156, -7.31807latitude, longitude
Irish Grid (with letter)
Computing...
Irish Grid (without letter)
Computing...
Irish Transverse Mercator (ITM)
Computing...

Archival records

scanned imagescanned image

Historical references

1549
Ballycullyn cum hamletis de Kilmally & Shanbally-moriert
'Ballycullyn, Kilmally, Shanevallemorreyertie' Kild. Inq. 11 Ed. VI < JKAS XII 413
Carrigan MS Imleabhar: 46, Leathanach: 98
1563
Ballecowlen
F Leathanach: 492
1571
Ballycollane
*ní hionann*
F Leathanach: 1715
1607
Ballicowlin?
x2
O Doyne Ms. Leathanach: 19
1607/8
Ballicowline?
O Doyne Ms. Leathanach: 39
1619
Ballecollyne
Inq. Lag. Leathanach: 15 J I
1621
Ballycollon alias Ballycowlene
CPR Leathanach: 514
1637
Ballycollin al' Ballycowlin
Inq. Lag. Leathanach: 23 C I
1655
Ballecollenbegg
DS
1659
Ballicollin
Cen. Leathanach: 503
1660c
Ballecollenbeg
BSD (La) Leathanach: 114
1666
Ballycollenbegg and Derry Cappy
ASE Leathanach: 51
1685
Ballecollenbeg
Hib. Del.
1825
Ballycollenbeg
TAB
1838
Ballycullenbeg
BS:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycullane
*amhrasach*
Warburton Map 1785:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycollenbeg or Ballycollon
HCons PR:AL  Leathanach: LA007,4
1838
Ballycollinbeg
HCSV:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballecollenbeg
[Copy of DS]
DS:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycollan
*amhrasach*
Map 1720 (Chetwode):AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycullenbeg
CM:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycollenbeg or Ballycollon
HCons PR:AL  Leathanach: LA007,4
1838
Ballycullane
*ní hionann*
Inq. C I:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballicollan
DS:AL Leathanach: LA007,4
1838
Baile cuillion, 'town of the holly'
OD:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycullenbeg
OC:AL Leathanach: LA007,4
1838
Ballycollin alias Ballycowlin
Inq. C I:AL Leathanach: LA007,4
2005
balikolinˈbeg
Áit.
2005
baliˑkolinˈbeg
Áit.

Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.

Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.

Open data

Application programming interface (API)

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
API key required to access data
More about the Logainm API

Linked Logainm

Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Operated by Digital Repository of Ireland
More about Linked Logainm