Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Explanatory note
- Gaeilge
Ní léir brí an logainm seo, cé go dtagann roinnt tagairtí anuas chugainn ó ré na Meán-Ghaeilge féin.
Tá cur síos san Fhardal Seandálaíochta ar an gcaisleán agus ar an teampall (www.archaeology.ie). Déantar amach ansin go mb’fhéidir gurb é baile caisleáin Lé a bhí i gceist le 1297 ‘Newtown of Leys’ (CJR I 167), et var.; cf. an mionainm stairiúil 1582 ‘Pullaghballenowe’ < Pollach an Bhaile Nua díreach laisteas (faoi bf Ráth Mhaoilis (#28293)). Ach féach freisin an nóta faoi bf Carraig na Páirce nó Dún Másc (#28296) i nDíseart Aonghais taobh theas den Fhraoch Mór.
Ag seo Ó hUidhrín (1400c):
Aoibhinn an chríoch, cian ro chlos,
Tuath Léighe na learg solos;
Ó Ceallaigh Léighe ón tráigh thoir,
céile an chláir eangaigh iubhroigh.Tugann Fitzgerald stair na háite seo in JKAS IV 325–351. Díol spéise fuaimniú béarlaithe an ainm phearsanta Cathaoir sa chomharsanacht lena linn (c. 1903): ‘By the peasantry his name [sc. Cathaoir na gCapall Ó Díomasaigh] is pronounced “Caw-heer”’ (cf. nóta faoi bf Baile Mhadóg (#28222) sa Sráidbhaile). Luann Coote crann fuinseoige suntasach sa bhaile seo in 1801 ‘Near to the castle, in the village, stands the great ash tree, which is by far the largest in the kingdom…’ Stat . Surv. 136 (cf. ainm an bhaile fearainn bf Ráth Rua-uinseann (#28656) tamall ó dheas).
Mionainmneacha ar an léarscáil:
- 1805 ‘Sley na lack’ Cahill, 1814 ‘Mullaghalig’ Par. Stat., 1841 Mullaghlea SO, 1903? ‘Mullaghaleege’ JKAS IV 343 < Mullach Liag (??) “summit of (the) stone”.
- Trasna na Bearú tá Cauchamore Ford SO 25ʺ (gan ainm ar SO 6ʺ) nach léir bunús an ainm.
- Ní heol dúinn aon tagairt stairiúil do Dempsey’s Island SO.
Ainmneacha stairiúla:
1518 ‘Diryeltyn 80 acres’ Kildare Rental , 1814 ‘Derryelton’ Par. Stat. (lastoir de ‘Old Lea’) < Doire Eiltín (?) “(oak)wood of (the) little doe, hind”. Dreelthan an leagan de seo a bhailigh Liam Price c. 1950 (cartlann an Bhrainse Logainmneacha).
Centrepoint
Historical references
976 [recte 978] |
tighearna Leighe 7 Rechet
|
ARÉ Imleabhar: II, Leathanach: 706
|
978 |
ri Leighe 7 Rechet
|
ATig. Imleabhar: XVII, Leathanach: 340
|
1100c. |
Dálán mac Rosa Failgi a quo Húi Onchon la hÁes Lége
|
CGH Iontráil: 122, Foroinn: bb49
|
1100c |
Léige
Tír Úa Failge
|
MDind. Imleabhar: IV, Leathanach: 260
|
1100c |
Lége
<Líag ingen Trescait
|
MDind. Imleabhar: IV, Leathanach: 246,252
|
1200c |
tar Berba ... & i Tóchar Léghi ingine Cuarnatan, airim i torchair Liagh le Conall
Féach Ballintogher SO
|
AcS Leathanach: 56, Líne: 695
|
1204 |
Lega
|
CDI Imleabhar: I, Alt: 195
|
1270 |
Leye
|
CDI Imleabhar: II, Alt: 867
|
1273 |
Legh'
|
CDI Imleabhar: II, Alt: 970
|
1274 |
Leghey, Leythe
|
CDI Imleabhar: II, Alt: 1039
|
1297 |
Leye
|
CJR Imleabhar: I, Leathanach: 167
|
1297 |
Leghe, castle of
|
CDI Imleabhar: IV, Leathanach: 269, Alt: 565
|
1389 |
Muiris Maol h. Conchobair Fhailgi do marbad ... le fer d'Ib Cellaig Leíge
|
AConn. Leathanach: 360, Alt: 8
|
1389 |
Muiris mael hUa Concobuir do marbadh ... le hUib Cellaigh Leighi
|
AU Imleabhar: III, Leathanach: 20
|
1389 |
d'Uíbh cCeallaigh Legi
|
ARÉ Imleabhar: IV, Leathanach: 714
|
1400c. |
Tuath Léighe na learg solas; Ó Ceallaigh Léighe
|
Top. Poems Leathanach: 37, Líne: 990-1
|
1432 |
Ley
|
COD Imleabhar: iii, 101
|
1452 |
caislén Leige
|
ARÉ Imleabhar: IV, Leathanach: 978
|
1518c |
Lye, the castell of
|
Kildare Rent. Leathanach: 288
|
1518c |
Ley, the manor of
|
Kildare Rent. Leathanach: 288, 289
|
1537 |
Leye
|
|
1540 |
Ley
|
Ir. Mon. Poss. Leathanach: 177
|
1540c |
Lye
|
Crown Surv. Leathanach: 160
|
1549 |
Castell lye
|
Carrigan MS Imleabhar: 46, Leathanach: 100
|
1561 |
Leye
|
F Leathanach: 6786
|
1563c |
C. Lea
|
|
1575 |
Ley alias Castell Ley
Ex. Inq. 192 Eliz. I (BÁC)
|
JKAS Imleabhar: IV, Leathanach: 339
|
1583 |
Castellie
Edw. Fitz Gerald
|
F Leathanach: 4251
|
1612 |
Leay
|
Inq. Lag. Leathanach: 2 J I
|
1612 |
Leay
|
Inq. Lag. Leathanach: 2 J I
|
1621 |
Lea
|
Inq. Lag. Leathanach: 20 J I
|
1622 |
Lea
|
CPR Leathanach: 561
|
1625 |
Lea
|
CPR Leathanach: 590
|
1636 |
Ley in Clanmaliere
s.a. 1389
|
AClon. Leathanach: 313
|
1637 |
Ley
|
Inq. Lag. Leathanach: 22 C I
|
1659 |
Lea
|
Cen. Leathanach: 502
|
1660c |
Lea & Insicolly
|
BSD (La) Leathanach: 119
|
1666 |
the Castle of Legey
The Annals of Ireland, 1443-46, s.a. 1452
|
Misc. Ir. Arch. Soc. Leathanach: 232, Imleabhar: I
|
1695 |
Lea, maner de
|
Inq. Lag. Leathanach: 4 G III
|
1783 |
Lea
|
|
1814 |
Lea, otherwise spelled Leagh and Lay
|
Par. Stat. Imleabhar: I, Leathanach: 515
|
1838 |
Lea
|
BS:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
H.C. Bog Rep. 1810:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
Beaufort:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Leix
"Wrong."
|
Evans Map 1811:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Leagh
|
HCSV:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
HCPR 1824:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
Vestry Bk.:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Leagh
|
HCons PR:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Ley
|
Inq. C I:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Leay, Leigh, Lea
|
Inq. J I:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
maner' de Lea
|
Inq. G III:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Lea
|
OD:AL Leathanach: La041,32
|
1838 |
Leighe
|
LSO (La) Imleabhar: I, Leathanach: 248, Leathanach: 249
|
2003 |
Aos Léighe
|
FSÁG Foroinn: 1, Leathanach: 70
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28503.aspxOpen data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML