Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
Glossary
Explanatory note
- Gaeilge
ring-fort of (the) red, strong ash-tree
Féach leis ruadh-uinnseann “a strong ash tree” Ó Duinnín s.v. ruadh- (cf. ruad-daire www.dil.ie s.v. rúad; cf. bf Ruagharrán (#9296) i gCorcaigh, bf Rua-oileán (#1375279) i nGaillimh, srl. Is cosúil go bhfuil malairt foirme Ráth Rua-uinse le feiscint sna foirmeacha gan -n deiridh (cf. www.dil.ie s.v. uinnius).
Féach an leathaistriúchán galánta in 1666 ‘[Rathrousin alias] Rathacres’ ASE 84. Tá roinnt leathaistriúcháin agus ainmneacha Béarla nuachumtha san fhoinse céanna, cuid acu níos buaine ná a chéile.
Cf. tagairt ag Coote do chrann fuinseoige suntasach eile i mBaile Lé sa bhliain 1801 ‘Near to the castle, in the village, stands the great ash tree, which is by far the largest in the kingdom…’ Stat. Surv. 136.
Ainmneacha Gaeilge ar an léarscáil:
- 1838 ‘Cloonodd’ AL, 1841 Clonadd SO < Cluain Fhada “long pasture” léirithe cois portaigh in iarthar an bhaile fearainn (mar a raibh 1655 ‘Red Bog’ DS). Féach go bhfuil an focal cluain baininscneach sna hainmneacha bf Cluain Fhada Ó nDeoráin (#27847) (mar a bhfuil Clonad School SO le fáil) agus bf Cluain Fhada Ó gCathasaigh (#27846) i bPort Laoise Thiar.
- Ní heol dúinn aon tagairt stairiúil do 1838 ‘a small pool called Lough Duir’, 1841 Lough Duir SO agus ní léir a bhunús. Féach b’fhéidir 1650c ‘fri Duru’ in Leabhar Mór na nGenealach (cuspóireach iolra < duir), ionann is bf Cuan Dor (#13200) i gCorcaigh. Cf. www.dil.ie s.v. dor (= doras).
- Tá lána ar imeall thiar thuaidh an bhaile fearainn darb ainm The Rapparee SO < [ * Bóithrín an] Rapaire (?) “[the lane of the] rogue”. Nó b’fhéidir rapaire sa chiall ‘(talamh nach fiú ach) leathphingin bhréige’ (féach Ó Duinnín s.v.; cf. bf Ceapach na Pingine (#28386) i dTigh na hInse).
- Ní heol dúinn aon tagairt stairúil don Children’s Burial Ground (Disused) SO 25ʺ (féach www.archaeology.ie); lena ais bhí The Dullow Bush SO < * Sceach an Dola (?) “the bush of the trap, noose”.
Centrepoint
Historical references
1549 |
Raronge
|
Carrigan MS Imleabhar: 46, Leathanach: 101
|
1564 |
Rathrouchie
|
F Alt: 596
|
1566 |
Rarousie
|
F Leathanach: 910
|
1570 |
Rathronshie
|
F Leathanach: 1654
|
1617 |
Rathrousy
Rathronsy JKAS IV 188
|
Inq. Lag. Leathanach: 6 J I
|
1618 |
Rathrorshie
|
CPR Leathanach: 390
|
1655 |
Rathronsin
|
|
1659 |
Rathrongy
|
Cen. Leathanach: 503
|
1660c |
Rathronsim
|
BSD (La) Leathanach: 117
|
1666 |
Rathrousin alias Rathacres
|
ASE Leathanach: 84
|
1685 |
Rathronsin
|
|
1695 |
Rathsconsin
|
Inq. Lag. Leathanach: 4 G III
|
1711 |
Rathrunshen
|
CGn. Imleabhar: 6.360.2268
|
1814 |
Rathronechene
|
Par. Stat. Imleabhar: I, Leathanach: 545
|
1814 |
Rathcronochone
|
Par. Stat. Imleabhar: I, Leathanach: 548
|
1838 |
Rathronshin
|
BS:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rath Runshin
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronshein
|
HCons PR:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronsy
|
Inq. J I:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathsconsin
|
Inq. G III:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronsin
|
DS:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rath Roinsin, 'Roinsin's rath'
|
OD:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronshin
|
OD:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
[Rathronshin]
"…a sub-denomination called 'Cloonodd'…a small pool called 'Lough Duir'…"
|
Desc. Rem.:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathrunshin
[Rev. Warburton]
|
Warburton Map 1710:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronshein
|
HCSV:AL Leathanach: La041,37
|
1838 |
Rathronchine
|
Vestry Bk.:AL Leathanach: La041,37
|
2005 |
ratˈronʃin
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28656.aspxOpen data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML