ring-fort of (the) red, strong ash-tree

Féach leis ruadh-uinnseann “a strong ash tree” Ó Duinnín s.v. ruadh- (cf. ruad-daire www.dil.ie s.v. rúad; cf. bf Ruagharrán (#9296) i gCorcaigh, bf Rua-oileán (#1375279) i nGaillimh, srl. Is cosúil go bhfuil malairt foirme Ráth Rua-uinse le feiscint sna foirmeacha gan -n deiridh (cf. www.dil.ie s.v. uinnius).

Féach an leathaistriúchán galánta in 1666 ‘[Rathrousin alias] Rathacres’ ASE 84. Tá roinnt leathaistriúcháin agus ainmneacha Béarla nuachumtha san fhoinse céanna, cuid acu níos buaine ná a chéile.

Cf. tagairt ag Coote do chrann fuinseoige suntasach eile i mBaile Lé sa bhliain 1801 ‘Near to the castle, in the village, stands the great ash tree, which is by far the largest in the kingdom…’ Stat. Surv. 136.

Ainmneacha Gaeilge ar an léarscáil:

1. 1838 ‘Cloonodd’ AL, 1841 Clonadd SO < Cluain Fhada “long pasture” léirithe cois portaigh in iarthar an bhaile fearainn (mar a raibh 1655 ‘Red Bog’ DS). Féach go bhfuil an focal cluain baininscneach sna hainmneacha bf Cluain Fhada Ó nDeoráin (#27847) (mar a bhfuil Clonad School SO le fáil) agus bf Cluain Fhada Ó gCathasaigh (#27846) i bPort Laoise Thiar.
2. Ní heol dúinn aon tagairt stairiúil do 1838 ‘a small pool called Lough Duir’, 1841 Lough Duir SO agus ní léir a bhunús. Féach b’fhéidir 1650c ‘fri Duru’ in Leabhar Mór na nGenealach (cuspóireach iolra < duir), ionann is bf Cuan Dor (#13200) i gCorcaigh. Cf. www.dil.ie s.v. dor (= doras).
3. Tá lána ar imeall thiar thuaidh an bhaile fearainn darb ainm The Rapparee SO < [ * Bóithrín an] Rapaire (?) “[the lane of the] rogue”. Nó b’fhéidir rapaire sa chiall ‘(talamh nach fiú ach) leathphingin bhréige’ (féach Ó Duinnín s.v.; cf. bf Ceapach na Pingine (#28386) i dTigh na hInse).
4. Ní heol dúinn aon tagairt stairúil don Children’s Burial Ground (Disused) SO 25ʺ (féach www.archaeology.ie); lena ais bhí The Dullow Bush SO < * Sceach an Dola (?) “the bush of the trap, noose”.