BRABHSÁIL
Dún Seachlainn
ginideach: Dhún Seachlainn
ainm deimhnithe (Cad é seo?)
(Gaeilge)
Dunshaughlin
(Béarla)

Gluais

dún, dúnaibh
Béarla fort

Ordlathas

contae

barúntacht

paróiste dlí

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    Dún Seachlainn "the fort of Seachlann" < Domhnach Seachlainn "the church of Seachlann"
    < Meán/Sean-Ghaeilge Domnach Sechnaill (Domhnach Seachnaill sa Nua-Ghaeilge) "the church of Seachnall"

    Seachlann — ainm pearsanta ar foirm mheititéisithe é de Seachnall (< Secundinus)

    D’imigh claochlú nach beag ar an ainm seo le caitheamh na haimsire. Is í an tagairt is sine atá againn don áit ná iontráil in Annála Uladh ón mbliain 801, abbas Domnaig Sechnaill. Iasacht luath ó dominicum na Laidine is ea domnach agus baineann na heaglaisí a bhfuil an t-ainm seo orthu le tréimhse thosaigh na Críostaíochta in Éirinn.

    Mar leis an dara cuid den logainm, Sechnall, iasacht atá ann ón ainm Laidine Secundinus. Bhí seisean ar dhuine de na heaspaig a bhí ag craobhscaoileadh na Críostaíochta in Éirinn sa 5ú haois. Taispeánann na samplaí stairiúla den logainm atá caomhnaithe i gcáipéisí eaglasta Laidine go ndearnadh Seachlainn de Seachnaill (gin.) de bharr meititéise faoi dheireadh an 12ú haois, e.g. ‘Douenhagsachlin’ (1187), ‘Dounaghsachlayne’ (1248). Tá an t-athrú céanna le feiscint san ainm pearsanta Mael Sechnaill > *Maol Seachlainn.

    Faoi dheireadh an 14ú haois bhí Dún curtha in ionad Domhnach i dtosach an logainm, e.g. ‘Dunshaglyn’ (1374), ‘Donshaghlyn’ (1437). Tá an t-athrú céanna le feiscint i lámhscribhinní déanacha Gaeilge, ‘inghean an giúisdís Díolún ó Dhún Seachloinn’, cuir i gcás, in RIA 23 F 12 (18ú haois). Tá an méid a scríobhadh i Litreacha na Suirbhéireachta Ordanáis (LSO) (1836) faoin fhoirm Ghaeilge a bhí in úsáid ag cainteoirí Gaeilge an cheantair an tráth úd ag cur leis sin:

    Dunshaughlin is always in Irish called Dún Seachlain (pron. Shoghlin) (or Duin S.——) for which they can assign no meaning — never Domhnach S ’ ... ‘In the townland of Bonestown [parish of Dunshaughlin] there is a holy well called Tobar Saint [sic] Seachlain.’
    [—Litreacha na Suirbhéireachta Ordanáis (Co. na Mí) 263–4]

Lárphointe

53.5126, -6.54061domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Airíonna

POTá postoifig anseo nó bhí tráth

Taifid chartlainne

íomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilte

Tagairtí stairiúla

1836
Dún Seachlain; Duin S.
"(the 'ea' in Seachlain like 'a' in what.)" "never 'Domhnach S:" [Nóta OC]
OC:AL Leathanach: Mí039,9
1836
St Secund[..]es's church
OD:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dún Seochluin
pl:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaughlin
OD:AL Leathanach: Mí039,9
1836
The Parrish of Dunsaghlin
DS:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaghlym
DS:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaughlin
Larkin (Mí):AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaghlin
GJRates (Old Docket): AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaughlin
HCSV:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Dunshaughlin
HCER 1826:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Downesoghly
Inq. Eliz. I:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Donshaglan
Inq. Eliz. I:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Donshaglin
Inq. J I:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Donshaghlin
Inq. J I:AL Leathanach: Mí039,9
1836
Downeshallin
Inq. J I:AL Leathanach: Mí039,9

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm

Fo-aonaid