BRABHSÁIL
baile fearainn, oileán nó oileánra
Maínis
ginideach: Mhaínse
ainm deimhnithe (Cad é seo?)
(Gaeilge)
Mweenish Island
(Béarla)

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    plain-island
    < maigh + inis

    Measaimid gur comhshuíomh é seo de na focail mag + inis de réir litriú na Sean-Ghaeilge nó magh + inis de réir chóras litrithe na Nua-Ghaeilge Clasaicí (a socraíodh do theanga na tréimhse 1200–*c.*1600). (Thuairimigh T.S. Ó Máille in Galvia IX (1962) gur coimriú ar *Muinginis .i. muing ‘overgrowth’ + inis, le comhshamhlú -ng- le -n-, faoi ndear an logainm.)

    Is minic a fhaightear leaganacha reoite den tuiseal tabharthach i logainmneacha an lae inniu (m.sh. abha, tabh. abhainn; ceall, tabh. cill; lorga, tabh. lorgain; tulach, tabh. tulaigh, srl.), rud nach taise don logainm faoi chaibidil. Sa chás seo, is é seanleagan an tabharthaigh de mag(h) ná maig (litriú na Sean-Ghaeilge) agus muigh (litriú na Nua-Ghaeilge Clasaicí). Ach i gcaighdeán litrithe Gaeilge an lae inniu, atá in úsáid ón mbliain 1945 i leith, ní athraítear an guta bunaidh -a- i ndíochlaonadh focal mar glas > glais, glaise ná i magh > maigh dá réir sin. Tugtar aitheantas, mar chrostagairtí, do na leaganacha maigh agus gin. u. maighe i bhFoclóir Nua-Ghaeilge Uí Dhónaill cuir i gcás.

    I dtaobh an logainm faoi chaibidil, tá a fhios againn gur logainm déshiollach atá sa chaint. In ionad trí shiolla a bheith ann, is amhlaidh a cailleadh an consan -gh- agus táthaíodh na siollaí láir. Go deimhin tá an chuma ar fhoirmeacha traslitrithe den logainm ó dheireadh an 16ú haois amach gur logainm déshiollach ab ea é an uair úd, m.sh. ‘Moynish’ (bl. 1585). Guta fada atá sa siolla tosaigh inniu agus tá an litriú Maínis ar aonghuth leis na hathruithe foghraíochta sin.

    Tugadh stádas dlíthiúil don litriú Maínis in An tOrdú Logainmneacha (Ceantair Ghaeltachta) 2004.

Lárphointe

53.3019, -9.85523domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Airíonna

GGaeltacht

Taifid chartlainne

íomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilte

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm