Hierarchy
county
barony
civil parish
townland
subunits
Hierarchy
county
barony
civil parish
Explanatory note
- Gaeilge
the town of the wisp, wispy person?
Tá an fhianaise an-ghann.
Measaimid gur réadú é 1720 ‘hopican’, 1747 ‘huppehawn’, srl., ar cháilitheoir dar túschonsan sh- /h-/. Réiteodh an chuid is mó den fhianaise leis an ainmfhocal coitianta sopachán “shakedown; nesting material” (féach FGB agus Ó Duinnín s.v.). D’fhéadfaí ainm dílis a chur san áireamh chomh maith, tharla go dtagraíodh an t-ainmfhocal coitianta úd do dhaoine freisin, m.sh. leasainm Sopachán “wispy, unkempt man” nó sloinne *Ó Sopacháin mar a mholann Ó Donnabháin (1838) — tá an dá ainm seo gan urrús, áfach, go bhfios dúinn.
Díol spéise an litriú 1720 ‘-cuppacan’ sa tagairt is luaithe dá dtagann anuas chugainn (cf. 1758). Thabharfadh sin le fios gurbh é c- /k-/ túschonsan radaiceach an cháilitheora agus gur réadú ar ch- /x-/ atá in 1720 ‘-hopican’, srl. Ach más ea ní heol dúinn aon fhocal *copachán i logainmneacha, ná ní dóigh linn gur meititéis ar an logainm Copanach (#5473, #27220, #3519, srl.) a bheadh ina leithéid.
Ó tá an áit seo suite ar leirg sléibhe, ní fhéadfaí a chur as an áireamh gur buaile “cattle-fold, summer pasture” a bhí sa chéad eilimint ó cheart.
Centrepoint
Historical references
1720 |
Ballyhopican
|
CGn. Leathanach: 28.271.17582
|
1720 |
Ballycuppacan
|
CGn. Leathanach: 28.271.17582
|
1747 |
Ballyhuppehawn
|
CGn. Leathanach: 127.375.87128
|
1758 |
Ballycuppaban
|
Kildare Wills Leathanach: 134
|
1758 |
Ballacuppahane
|
Kildare Wills Leathanach: 142
|
1805 |
Ballyhuppahane
|
|
1823 |
Ballyhapahane
Ballyhupahane san innéacs
|
|
1838 |
Ballyhuppahane
|
BS:AL Leathanach: La056,5
|
1838 |
Ballyhuppahane
|
Cahill Co. Map:AL Leathanach: La056,5
|
1838 |
Ballyhuppane
[No date]
|
Map:AL Leathanach: La056,5
|
1838 |
Ballyhupahane
|
Drogheda Map 1812:AL Leathanach: La056,5
|
1838 |
Baile Ui Shopachain, 'O'Soppahan's town'
|
OD:AL Leathanach: La056,5
|
1838 |
Ballyhuppahane
|
OD:AL Leathanach: La056,5
|
2005 |
baliˑˈhopəhɑːn
|
Please note: Some of the documentation from the archives of the Placenames Branch is available here. It indicates the range of research contributions undertaken by the Branch on this placename over the years. It may not constitute a complete record, and evidence may not be sequenced on the basis of validity. It is on this basis that this material is made available to the public.
Archival and research material provided on this site may be used, subject to acknowledgement. Issues regarding republication or other permissions or copyright should be addressed to logainm@dcu.ie.
Permanent link
https://www.logainm.ie/28638.aspxFolklore
The National Folklore Collection (dúchas.ie) contains material related to this place:
Open data
Application programming interface (API)
Linked Logainm
Formats: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML