the house of An Inis (the river-island)
Ba é Uí Riagáin (“descendants of Riagán (ainm pearsanta)”) seanainm na dúiche seo, as an treabhchas a bhí i réimeas anseo tráth. Dúiche Ó Riagáin “the district of Uí Riagáin” a bhí air ní ba dhéanaí (e.g. 1593 ‘Dowhie o Regaine’ LS Uí Dhuinn 49), agus de réir an Donnabhánaigh ba é Dooregan an t-ainm coitianta a bhí ag muintir na háite ar an mbarúntacht sa 19ú haois (LSO II 123). Ag seo Ó hUidhrín:

*Ar Uíbh Riagáin na ruag ttrom* *gasraidh mhear mhuidheas comhlonn*; *Ó Duinn*, *taoiseach na toghla*, *cuing na ccraoiseach ccathordha*.

**Ó Duinn** (ainmnithe as **Donn**, garmhac an Riagáin thuas de réir na nginealach) an príomhtheaghlach Gaelach sa cheantar. Príomhfhoinse ríthábhachtach le haghaidh logainmneacha thuaisceart Chontae Laoise is ea na cáipéisí de chuid an teaghlaigh seo a thagann anuas chugainn i lámhscríbhinn i Leabharlann Marsh Z.4.2.19. Tá siad curtha in eagar ag Nicholls in *The O Doyne* (*Ó Duinn*) *Manuscript* [*LS Uí Dhuinn* anseo]. Cuid den tseandúiche Uí Fhailí (Uí Fhailghe) ab ea an dá bharúntacht thuaidh seo Tigh na hInse (.i. Uí Riagáin) agus Port na hInse (#130) (ar chuid é de Chlann Mhaoilíora (#1403509)). Féach *bf* **Tigh na hInse** (#28682), *bar* **Port na hInse** (#130).