BRABHSÁIL
baile fearainn
Tobar na gClog
ginideach: Thobar na gClog
ainm deimhnithe (Cad é seo?)
(Gaeilge)
Tobermaclugg
(Béarla)

Gluais

Béarla well

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    Is é Tobar na gClog “the well of the bells” an leagan dlíthiúil Gaeilge d’ainm an bhaile fearainn seo, mar a dhearbhaítear in An t-Ordú Logainmneacha (Contae Bhaile Átha Cliath) 2011. Is léir ón bhfianaise nach raibh an ceart ag Seán Ó Donnabháin, scoláire logainmneacha de chuid na Suirbhéireachta Ordanáis, leis an gcéad mholadh a thug sé i dtaobh an logainm seo, ‘Tobar ... na g-cloch’. Tacaíonn cuid den fhianaise leis an dara moladh a thug sé, áfach, mar atá ‘Tobar ... na g-clog [Tobar na gClog]’. Díol spéise is ea gur cosúil gur thuig sé gur chuimsigh an leagan is sine den logainm ainm eaglasta atá scríofa aige mar ‘Mac Lough’. Léiriú eile é seo ar a ghéarchúisí is a bhí an Donnabhánach, mar go dtaispeánann taighde a rinneadh ó shin gur athmhíniú é Tobar na gClog ar logainm ó thréimhse ní ba luaithe, *Tobar Mhac Loga nó a leithéid. Is cosúil gur thagair *Tobar Mhac Loga do Mic Loga “clann mhac Log” a luaitear i measc ‘Macrad noeb hÉrenn’ “macra naomh na hÉireann” i dtéacs a scríobhadh breis agus míle bliain ó shin (Corpus Genealogiarum Sanctorum Hiberniae, lch 156, 709 51, sa litriú Meán-Ghaeilge Meic Locae). Gach seans, mar sin, gur foirm idirmheánach idir *Tobar Mhac Loga agus Tobar na gClog atá san fhoirm ‘Tobarmhaoilóig’ a fuarthas i lámhscríbhinn Gaeilge ó c.1700, seachas foirm earráideach.

  • English

    The official, legal Irish version of the townland name Tobermaclugg was established in the Placenames (County Dublin) Order 2011 as Tobar na gClog “the well of the bells”. It is clear from the evidence for Tobermaclugg that the Ordnance Survey placename scholar John O’Donovan’s initial suggestion of derivation from ‘Tobar ... na g-cloch’ cannot be correct, but some historical forms do support his second suggestion, ‘Tobar ... na g-clog [Tobar na gClog]’. Interestingly, he also seems to have been aware that the earliest form of the placename may have contained a name of ecclesiastical origin, which he writes as ‘Mac Lough’. This once again demonstrates the remarkable perceptive skill of O’Donovan, as subsequent research has shown that it is doubtless the case that Tobar na gClog is a reinterpretion of an earlier placename such as *Tobar Mhac Loga which apparently contains a reference to Mic Loga “the sons of Log”, who were named among the ‘Macrad noeb hÉrenn’ “offspring of the saints of Ireland” in a text compiled over 1000 years ago (Corpus Genealogiarum Sanctorum Hiberniae, p. 156, 709 51, under the Middle Irish spelling Meic Locae). Therefore, the apparently corrupt name-form ‘Tobarmhaoilóig’ found in an Irish manuscript c.1700, might in fact represent an intermediate form between *Tobar Mhac Loga and Tobar na gClog.

Lárphointe

53.3468, -6.47734domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Taifid chartlainne

íomhá scanáilteíomhá scanáilteíomhá scanáilte

Tagairtí stairiúla

Mac Loga
CGSH Leathanach: 137 {705,107}
Mac Loga
CGSH Leathanach: 138 {705, 247}
Meic Loce
CGSH Leathanach: 156 {709.31}
Meic Locae
CGSH Leathanach: 156 {709.51}
1700 ?
Tobarmhaoilóig ag Lúcan
RIA Imleabhar: 23 I 9, Leathanach: 179 Cat.426
1743
Tobernaclugg
CGn. Uimhir: 111.226.76866
1760
Tubermaclough
Rocque
1772
Tubernaclugg
Léarscáil Eastáit
1821
Tubbermaclough
Duncan:AL
1837
Tubbermaclugg now called Tubber
Inhabs.:AL
1837
Tubbermaclough
CM:AL
1837
Tubbermacllugg
Stewart, Rev. H.:AL
1837
Tubbermaclugg
Inhabs.:AL
1837
Tobar.. na g-cloch, na g-clog or of Mac Lough
OD:AL
1837
Tobermaclugg
OD:AL
1837 ?
Tobermaclough
Old Map:AL
1938
Tubber
BNS

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm

Fo-aonaid