BRABHSÁIL
baile fearainn
An Ballán
ginideach: an Bhalláin
(Gaeilge)
Bullaun
(Béarla)

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    the cup-shaped rock-hole; the well
    Ar na bríonna éagsúla atá le ballán tá 'cloch a bhfuil poll nádúrtha inti (ar cruth cupa nó babhla)', agus as sin, 'tobar'. Faightear na balláin seo taobh le toibreacha beannaithe (cf. Fardal Seandálaíochta na Gaillimhe I, 90, 116), ach ar uairibh is cuid den tobar féin iad: féach Ballán Mhaolodhair, bf Cill Mhuirbhigh, agus Ballán an Cheathrair Álainn, bf Eochaill (par. Árainn), ar toibreacha iad; cf. leis Tobar an Bhalláin (‘it consists of a natural oval basin', Fardal), bf An Cheathrú Rua Theas. Tá tobar i lár an bhaile fearainn idir chamáin anseo (‘Tober Patrick' ar léarscáil na Suirbhéireachta Ordanáis), agus féach 'St. Patrick's Well' i mbaile fearainn eile darb ainm An Ballán (par. An Ballán, bar. Baile Locha Riach) = 'Ballayn Padryg' (Pontificia Hibernica, bl. 1223). Féach leis, 'b[allán] Barruinde, name of a spring', tagairt do Betha Colaim Chille in A Dictionary of the Irish Language, www.dil.ie, s.v. ballán

  • English

    the cup-shaped rock-hole; the well
    Amongst the several meanings of ballán are 'stone with a (cup-shaped) hole', and by extension, 'well'. These ‘bullaun’ stones are found alongside holy wells (cf. Archaeological Inventory of County Galway I, pp. 90, 116), but they sometimes form part of the well itself: see the wells Ballán Mhaolodhair, townland Cill Mhuirbhigh, and Ballán an Cheathrair Álainn, townland Eochaill (par. Árainn); and cf. Tobar an Bhalláin (‘it consists of a natural oval basin', Archaeological Inventory p. 118), townland An Cheathrú Rua Theas. There is a well in the centre of the present townland (‘Tober Patrick' on Ordnance Survey maps), and see 'St. Patrick's Well' in another townland named An Ballán (par. An Ballán, bar. Baile Locha Riach) = 'Ballayn Padryg' (Pontificia Hibernica, anno 1223). See also 'b[allán] Barruinde, name of a spring', a reference to Betha Colaim Chille in A Dictionary of the Irish Language, www.dil.ie, s.v. ballán.

Lárphointe

53.41, -8.84939domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Taifid chartlainne

íomhá scanáilte

Tagairtí stairiúla

1618
Ballaan
CPR Leathanach: 372
1660c
Bullan
BSD (Ga) III Leathanach: 91
1678
Ballane
ASE Leathanach: 247
1685
Ballan
Hib. Del.
1838
Ballán, pron. bullán, ‘round well in a rock’
OD:AL
1838
Bullane
Bar. Cons.:AL
1838
Bullaun
Local:AL
1838
Bullaun
BS:AL
1965
əN ˈbulɑ:N
Áit.

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm