BRABHSÁIL
bailebaile fearainn
Port Laoise
ginideach: Phort Laoise
(Gaeilge)
Maryborough
(Béarla)

Gluais

Béarla port, bank, fort

Nóta mínithe

  • Gaeilge

    the fort of Laois

    Is mó ainm a bhí ar an mbaile plandála seo i mBéarla (Fort Protector, Newfort, Maryborough, Queenstown) agus i nGaeilge (Campa, Port Laoise). Is féidir an dá ainm Gaeilge 1548 ‘an campa hi Laoighis’ agus 1580 ‘Port Laoighisi’ a chur i gcomparáid leis an tagairt luath Béarla 1549 ‘the fort at Leyx’. Díobh seo is é Port Laoise a chuaigh i dtreis ag lucht na Gaeilge mar ainm ar an mbaile. Díol spéise go bhfuil an guta deiridh ar lár ag Ó Mealláin in 1646 ‘go Port Laoiis’, ‘d’iarradh Port Laoiis’, srl. (Ollscoil Chorcaí LS 3 41, 42 ar www.isos.ie).

    Ba é fianaise Laurence (Mhaoileachlainn) Uí Bhroin (1751–1838) (féach #28176): ‘in his time, the old inhabitants of the county, when speaking Irish, called Maryborough by this name, viz. Port, .i. town, Laoighise, .i. of Laoighis’ (LSO I 168). Féach an leagan clóite de na hAnnála faoin mbliain 1580: ‘This is still the Irish name for the town of Maryborough throughout Leinster’ atá ansiúd (ARÉ V lch.1750 *n.*g). Níor ghnách leis an Donnabhánach an béal bán mar seo agus is féidir glacadh leis go raibh foinsí eile de bhreis ar an mBranach ina thaobh (cf. par Mainistir Eimhín (#1208) i gContae Chill Dara).

    Sa bhliain 1929 a baisteadh an leagan Gaeilge ‘Portlaoighise’ mar ainm oifigiúil ar an mbaile. Féach leis Bradley, Laois: History & Society 267–271, Cosby ibid. 309–313.

Lárphointe

53.0405, -7.3054domhanleithead, domhanfhad
Eangach na hÉireann (le litir)
Á ríomh...
Eangach na hÉireann (gan litir)
Á ríomh...
Trasteilgean Mercator na hÉireann (ITM)
Á ríomh...

Taifid chartlainne

íomhá scanáilte

Tagairtí stairiúla

1548
an campa hi Laoighis
ARÉ Imleabhar: V
1549
Newfoert
Extent of Leyse
Carrigan MS
1549
the fort at Leyx
F Alt: 403
1551
the Protector in Leix
The king's fort called ...'
F Alt: 724
1556
Newfort
Co. Carlow otherwise Co. Leix
F Alt: 124
1560
Mariborroghe, the fort of
F Alt: 193
1563c.
Protectour
BM
Cotton Map
1566
Mariburgh, the fort of
F Leathanach: 963
1566
Maribourghe, the castle of
F Alt: 819
1567
Mariburghe
F Leathanach: 1168
1567
Marebroughe,
Inq. Lag. Leathanach: 1 Eliz.
1567
Maryboroughe
Inq. Lag. Leathanach: 2 Eliz.
1569
Maryborough
Thomas Molghan alias Thomas Person, butcher
F Leathanach: 1321
1569
Maribroghe
John Rafe of Maribroghe
F Leathanach: 1327
1569
Maribroghe
F Leathanach: 1334
1572
Marybrough
F Leathanach: 2174
1572
Marryborough
F Leathanach: 2178
1574
Marebroughe
Daniel Lallor
F Leathanach: 2410
1575
Marebrogh
Tho. Lambene, gent
F Leathanach: 2549
1576
Mariborugh
sir Barnabe Fitz Patrick, knt
F Leathanach: 2843
1577
Maribroughe
Barnard Fitzpatrick, knt
F Leathanach: 3050
1578
Mariboroughe
George Harvie, gent
F Leathanach: 3482
1579
Marybourgh
F Leathanach: 3522
1580
Port Laoighisi
ARÉ Imleabhar: V, Leathanach: 1750
1584
Maribroughe
Thomas Johnson
F Leathanach: 4393
1584
Mariborowe
Thomas Johnson
F Leathanach: 4394
1589
Mariboroughe
Inq. Lag. Leathanach: 3 Eliz.
1590
Mariboroughe
Patr. Grante
F Leathanach: 5400
1591
Mariborough
F Leathanach: 5695
1596
Marriborrowe
George Harvye
F Leathanach: 5975
1597
Mariborroughe
F Leathanach: 6064
1599
Queenestowne
Boazio Map
1602
Maryborough
F Leathanach: 6593
1602
Mareborough
F Leathanach: 6684
1603
Maryborough
CPR Leathanach: 8
1608
Maryborough
CPR Leathanach: 113
1611
Maryborough
CPR Leathanach: 207
1611
Maryborough
CPR Leathanach: 215
1615
Maryborough
CPR Leathanach: 291
1616
Maryborough
CPR Leathanach: 313
1618
Maribrogh
Inq. Lag. Leathanach: 9 J I
1619
Maryborough
CPR Leathanach: 430
1619
Maribrough
Inq. Lag. Leathanach: 14 J I
1620
Maryborough
CPR Leathanach: 474
1621
Maryborough
CPR Leathanach: 513
1623
Mariborough
CPR Leathanach: 560
1624
Mariborough
Inq. Lag. Leathanach: 25 J I
1625
Maryborough
CPR Leathanach: 590
1628
Mariborough
CPR Leathanach: 588
1631
Marriburrowe
Inq. Lag. Leathanach: 7 C I
1631
Maryburrowe
vill' de
Inq. Lag. Leathanach: 7 C I
1632
Marryburrowe
vil. de
Inq. Lag. Alt: 13 C I
1650c
Port Laoíse
SRómh. Leathanach: 25
1655
Castle & Fort
DS
1659
Maryborrough, Towne and Liberties of
Cen. Leathanach: 497
1660c
The Castle Mill & Forte of Marryburrough
BSD (La) Leathanach: 93
1660c
The Commons of ye Corporacon of Maryburrough
BSD (La) Leathanach: 93
1685
Mariburogh
Hib. Del.
1728
Mairiborough. baile na bainriaghan. a laighean gcon na bainriaghan .i. port laoighis
".i. Port Laoighis" curtha isteach ní ba dhéanaí ag Tadhg Ó Neachtain féin
KIL 20 Leathanach: 135
1805
Mryborough
Cahill (La)
1838
Town & Green of Maryborough
BS:AL Leathanach: LA012,25
1838
Corporation of Maryborough
HCSV:AL Leathanach: LA012,25
1838
Mareborough
Inq. Eliz. I:AL Leathanach: LA012,25
1838
Mareborough
Inq. J I:AL Leathanach: LA012,25
1838
Mariborough
Inq. J I:AL Leathanach: LA012,25
1838
Marreburrowe
Inq. C I:AL Leathanach: LA012,25
1838
Maryborough
Inq. G. & M.:AL Leathanach: LA012,25
1838
Maryborough
Inq. G III:AL Leathanach: LA012,25
1838
Corporation of Maryborough
DS:AL Leathanach: LA012,25
1838
Fforte and the fforte of Leix was always and is still called Port Laoighise
LSO (La) Údar: OD, Leathanach: 48-9
1856
Port Laoighse, This is still the name for the town of Maryborough throughout Leinster
OD
ARÉ Imleabhar: V, Leathanach: 1750, Nóta eolais: g

Aire: Cáipéisíocht áirithe chartlainne de chuid an Bhrainse Logainmneacha í seo. Léirítear anseo cuid de réimse thaighde an Bhrainse Logainmneacha ar an logainm seo thar na blianta. D'fhéadfadh sé nach taifead iomlán é agus nach bhfuil aon rangú in ord bailíochta déanta ar an bhfianaise atá ann. Is ar an tuiscint seo atá an t-ábhar seo á chur ar fáil don phobal.

Is féidir leas a bhaint as an ábhar cartlainne agus taighde atá curtha ar fáil ar an suíomh seo ach an fhoinse a admháil. Ní mór scríobh chuig logainm@dcu.ie chun cead athfhoilsithe nó saincheisteanna eile maidir le ceadanna nó cóipcheart a phlé.

Sonraí oscailte

Comhéadan feidhmchláir (API)

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Eochair API ag teastáil chun rochtain a fháil ar na sonraí
Breis eolais maidir le API Logainm

Linked Logainm

Formáidí: RDF | RDF N3 | RDF JSON | RDF XML

Á riar ag Taisclann Dhigiteach na hÉireann
Breis eolais maidir le Linked Logainm