the town of the mountain

Forbairt chomónta foghraíochta í /tl/ > /kl/ atá le feiscint anseo, m.sh.1549 ‘Ballyntle’, 1601 ‘Ballicle’, 2006 /balinˈkleː/. Cf. bf Tuaim an tSleamháin (#28189). Siolla amháin atá san eilimint deiridh (1549 ‘-tle’, 1607 ‘-clea’, srl.) toisc go ndeachaigh -bh- caol idirghuthach ar ceal. Tá samplaí de seo le fáil ar fud an deiscirt, m.sh. 1622 ‘Ballintlea’ faoi bf Baile an tSléibhe/Ballinclea in oirdheisceart Bhaile Átha Cliath (#57113). Cf. bf Baile an tSléibhe (#28108) i gCuileannach.

Ainmneacha stairiúla:
Is é sliabh atá i gceist sa logainm, is dócha, an talamh ard i dtuaisceart an bhaile fearainn ar a dtugtar 1563c ‘Sleulou’ ar léarscáil Cotton (nach léir a cheartfhoirm Ghaeilge).

Mionainmneacha ar an léarscáil:

1. Ritheann an bóthar ó Cheatharlach aneas trí bhearna sa sliabh seo ar a dtugtar Windy Gap SO (< * Bearna na Gaoithe, cé nach eol dúinn aon tagairt don fhoirm Ghaeilge seo); cf. bf An Bealach Mór (#28224) “the big way, pass” díreach lastuaidh den bhearna chéanna.
2. Níl aon chur síos san Fhardal Seandálaíochta ar Cobbler’s Castle SO, atá léirithe ar léarscáil Noble & Keenan mar ‘Carrickatude or the Cobler's Castle’ i 1752. Deir O’Hanlon gur tógadh an foirgneamh baoise seo ‘on the summit of a remarkable rock, called Carrigatuder … some time during the eighteenth century’ (Hist. Queen’s Co. I 184). Tá ainm Béarla an fhoirgnimh gaolmhar le hainm Gaeilge na carraige féin .i. Carrigatuder SO 6ʺ < Carraig an tSúdaire “the rock of the tanner, cobbler”.

Is cosúil gurb é Gearóid Ó Ceallaigh an t-ainm atá le feiscint in iontráil 1549/1551; cf. an logainm stairiúil Fearann Ó gCeallaigh faoi bharúntacht an tSráidbhaile (#129). Féach, áfach, go bhfuil paróiste seo Bhaile Adaim suite ar imeall thuaidh na seandúiche Uí Bhuí a raibh an sloinne Ó Caollaí luaite go mór leis.